ترجمه تفسیر المیزان - علامه طباطبایی

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 601

(3) سوره آل عمران در مدينه نازل شده، و مشتمل است بر دويست آيه(200)	3
[سوره آل‌عمران(3): آيات 1 تا 6]	3
ترجمه آيات	3
بيان آيات	4
اشاره به آهنگ كلى سوره مباركه آل عمران و زمان و موقعيت نزول آن	4
تنزيل بر تدريج نزول دلالت دارد	6
وجه اينكه قرآن كريم در باره وحى، تعبير انزال و تنزيل(فرود آمدن) را بكار برده است	8
معناى كلمه تورات و انجيل	10
معناى فرقان و موارد استعمال آن در قرآن مجيد	11
گفتارى در اينكه: كلمه عذاب در اصطلاح قرآن به چه معنا است	13
شادى و غم، رنج و راحت دائر مدار طرز فكر آدمى است	13
سعادت و شقاوت روحى و جسمى، و اينكه افراد بى خدا در هر حال پريشان روز هستند	14
سعادت و شقاوت از ديدگاه اسلام	15
بيان آيات	17
كفر كافران، از حكم قضا و قدر و مشيت الهى خارج نيست	18
بحث روايتى	20
روايتى متضمن محاجه و مباحثه رسول الله6 با سران نصاراى نجران	20
روايتى در باره خلقت جنين و سرنوشت او	22
[سوره آل‌عمران(3): آيات 7 تا 9]	28
ترجمه آيات	28
بيان آيات	29
منظور از محكم بودن بعضى آيات قرآن و متشابه بودن بعض ديگر	29
معناى اينكه آيات محكمه ام الكتاب هستند	30
آيات متشابهه نيز، پس از آنكه با آيات محكمه تبيين شدند، محكمه مى‌شوند	30
محكمات آيات متضمن اصول مسلمه قرآنى است و متشابهات آيات متضمن فروع است	33
ثابت نبودن و احيانا متغير بودن احكام اجتماعى و فرعى، موجب تشابه مى‌گردد	34
بررسى معناى تاويل در آيات قرآنى و اقوالى كه در اين باره گفته شده است	35
سه نكته كه از توضيحات در باره معناى تاويل به دست آمده است	41
علم به تاويل كتاب مختص به خداى تعالى است	42
انحصار علم به تاويل كتاب در خداى سبحان منافاتى با استثناء شدن رسول6 و راسخون در علم ندارد	43
موضع راسخون در علم در برابر آيات متشابه، ايمان به آنها و توقف در مقام عمل است	44
دعاى راسخون در علم: ربنا لا تزغ قلوبنا	45
بحثى تفصيلى پيرامون محكم و متشابه و تاويل	49
1 - گفتار در مساله محكم و متشابه	49
نقل اقوال مختلفى كه در باره مراد از محكم و متشابه گفته شده و نقد و رد آنها	50
كلام راغب اصفهانى در بيان مراد از محكم و متشابه و اقسامى كه براى محكم و متشابه قائل است	60
دو اشكال بر قول راغب	63
پيروى آيات متشابه منشا بدعت‌ها و انحراف‌هاى بعد از رسول الله6 و مبدأ فتنه‌ها و محنت‌ها بوده است	64
2 - ام الكتاب بودن آيات محكم چه معنا دارد؟	66
3 - تاويل چه معنا دارد؟	68
دو دليل(اجمالى و تفصيلى) بر سستى اقوالى كه در باره مراد از تاويل گفته شده است	71
4 - آيا كسى جز خدا تاويل قرآن را مى‌داند؟	75
اختلاف در اين مساله از ابتدا توأم با خلط و اشتباه بوده و ادله طرفين قاصر از اثبات مدعاى آنها است	76
انحصار علم به تاويل در خداى سبحان، منافاتى با اعطاء آن علم به بعضى افراد ندارد	79
تاويل قرآن عبارتست از حقائق خارجى كه آيات قرآنى مستند به آن حقائق است	81
بيان اينكه در ما وراى قرآنى كه در دست ما است امرى هست كه به منزله روح از جسد و ممثل از مثل است	82
مطهرين از بندگان خدا با قرآنى كه در كتاب مكنون و لوح محفوظ است تماس دارند(لا يمسه إلا المطهرون)	84
مطهرين همان راسخين در علم هستند	85
5 - چرا كتاب خدا مشتمل بر متشابه است؟	86
بررسى سه جوابى كه به پرسش فوق داده شده و قابل بررسى هستند	87
بيان آنچه در پاسخ به سؤال بالا شايسته گفتن است با توجه به پنج امر	89
هدف از خلقت انسان، تشريع دين و سپس تطهير الهى است و همه افراد انسان به اين كمال نمى‌رسند	89
راه رسيدن به هدف فوق شناساندن انسان به خود او است(از طريق تربيت علمى و عملى)	90
اساس هدايت اسلام بر علم و معرفت است نه تقليد كور كورانه	91
امرى كه باعث شده است بيانات قرآن كريم جنبه مثل به خود بگيرد	92
بيان اينكه جنبه مثل داشتن، مستلزم وجود تشابه است(ضرورت وجود متشابهات)	96
ده نكته كه از مباحث و مطالب گذشته روشن شد	97
مراتب مختلف قرآن از نظر معنا و اينكه هر معنايى خصوص به مرتبه‌اى از فهم و درك است	98
اثر متقابل علم و عمل در يكديگر	99
مردم بر حسب مراتب قرب و بعدشان از خداى تعالى مراتب مختلفى از علم و عمل دارند	101
بحث روايتى	103
رواياتى در معناى محكم و متشابه	103
رواياتى در باره راسخين در علم	105
رواياتى در وصف قرآن و اينكه قرآن ظاهرى و باطنى دارد	110
انواع انطباق كليات قرآن بر مصاديق	112
مراد از هفت حرف در رواياتى كه ميگويند: قرآن بر هفت حرف نازل گشته است	115
بحث روايتى ديگر(در باره تفسير به رأى)	116
منظور از تفسير به رأى كه از آن نهى شده است	117
ده قول كه در باره مراد از تفسير به رأى گفته شده است	119
توضيح مراد از تفسير به رأى با شرحى در مورد تفاوت و اختلاف عمده بين كلام خدا و كلام بشرى	121
تفسير به رأى موجب ناهماهنگى و تنافى آيات قرآن مى‌شود	125
مراد از زدن بعض از قرآن به بعض ديگر در رواياتى كه از آن نهى شده است	125
دور شدن از علم اوصياء رسول الله6، باعث روى آوردن به تفسير به رأى شد	127
نهى از تكلم به رأى و قول به غير علم و ضرب بعض به بعض ، نهى از استمداد از غير قرآن براى فهم قرآن است	129
نهى از تكلم به رأى و قول به غير علم و ضرب بعض به بعض ، نهى از استمداد از غير قرآن براى فهم قرآن است	129
پاسخ به اين توهم كه هر تفسيرى كه از كلمات صحابه و تابعين خارج باشد، تفسير به رأى است	130
شان پيامبر6 فقط تعليم كتاب و تسهيل فهم كلام الهى است	131
راه به سوى فهم قرآن به روى كسى بسته نيست	133
قرآن بر معانى خود دلالت دارد و اهل بيت(ع) ما را به طريق اين دلالت و اغراض و مقاصد قرآن راهنمايى مى‌كنند	134
[سوره آل‌عمران(3): آيات 10 تا 18]	136
ترجمه آيات	136
بيان آيات	137
آهنگ و غرض كلى اين آيات و ارتباط آنها با آيات قبل	137
وجه مقدم ساختن اموال بر اولاد در آيه شريفه	139
تكذيب كنندگان(از كفار) منشا اصلى آتش هستند و ديگران به آتش آنها مى‌سوزند	140
معناى شديد العقاب بودن خداى سبحان	141
آيه شريفه قد كان لكم ناظر بر واقعه بدر است كه در آن با نصرت الهى مؤمنين ظفر يافتند	143
بيان وجوه و احتمالاتى كه در باره مرجع ضميرها در آيه شريفه گفته شده است	145
اموال و لذائذ اين دنيا وسائل و مقدمه نيل به چيزى است كه نزد خدا است و خود مستقلا هدف نيستند	148
چه كسى دنيا و متاع دنيوى را در نظر انسان زينت مى‌دهد؟	150
فساد نظريه بعضى از مفسرين كه گفته‌اند حقايق و طبايع مستند به خدا است، پس حب مال و لذائذ دنيوى مستند به خداى تعالى است	152
فساد گفته مفسرى ديگر در باره زينت دادن دنيا در نظر مردم	155
منشا اشتباه اين مفسران، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى‌باشد	156
در اين عالم نه فقط اعيان خارجى، بلكه اوصاف و افعال نيز با هم مرتبط و وابسته هستند	157
كون و فساد در غير اعمال و در اعمال سعادت آور، بلا واسطه مستند به خدا است ولى در اعمال شقاوت بار با واسطه مستند به او است	158
سه نكته راجع به آيه كريمه زين للناس حب الشهوات	160
اصناف مردم از لحاظ دلبستگى به اقسام شهوات	164
لذائذ و نعمت‌هاى دنيا و آخرت هم هست با اين تفاوت كه نعمت‌هاى آخرت خالى از قبح و فساد است	165
توضيحى در باره رضوان من الله	166
تقرير يك اشكال: لذائذ دنيوى براى بقاى انسان و حفظ نسل او است، در آخرت كه دار بقاء است، چه حاجتى به اينگونه لذائذ هست	168
جواب به اشكال فوق	170
خلود و جاودانگى انسان در آخرت به معناى ابطال وجود او نيست، بلكه ادامه وجود دنيوى او است	171
انسان علاوه بر نقص و كمال طبيعى، نقص و كمالى نيز دارد كه به اختيار و اعمال او وابسته است	173
پنج خصلت براى متقين	175
توضيحى در باره رابطه بين عادل بودن خداى سبحان و شهادت او به وحدانيت خودش	177
پاسخ به سخن بعضى از مفسرين كه گفته‌اند مراد از شهادت دادن خدا، شهادت قولى نيست	180
بحث روايتى(در ذيل آيات گذشته)	183
[سوره آل‌عمران(3): آيات 19 تا 25]	187
ترجمه آيات	187
بيان آيات	188
مراد از: إن الدين عند الله الإسلام	188
چند نكته كه از جمله: فان تولوا فإنما عليك البلاغ... استفاده مى‌شود	192
چگونه اهل كتاب فريب خدعه‌هاى نفس خويش را خوردند؟	194
بحث روايتى	196
[سوره آل‌عمران(3): آيات 26 تا 27]	200
ترجمه آيات	200
بيان آيات	200
مالك الملك و مليك الملوك بودن خداى عز و جل	201
ملك، چه حق و چه باطل از ناحيه خداى تعالى است	205
معناى عزت و ذلت و بيان اينكه عزت فقط از آن خدا و از ناحيه او است	206
معناى خير و بيان اينكه اين كلمه افعل تفضيل نيست	207
جمله بيدك الخير دلالت دارد بر اينكه خير منحصر در خداى تعالى است	209
مراد از بيرون آوردن زنده از مرده و مرده از زنده	212
چهار مقابله لطيف در دو آيه شريفه	213
رزق از نظر قرآن به چه معنا است؟	214
آنچه انسان در راه حرام مورد بهره بردارى قرار مى‌دهد رزق خدا نيست	215
هر چه رزق است خير و مخلوق است و هر چه مخلوق است رزق و خير است	217
رزقى كه خداى سبحان مى‌دهد عطيه‌اى است بدون عوض، و در برابر حقى نيست	218
تقسيم رزق به دو قسم: عام و خاص	219
رزق، چيزى است كه مورد انتفاع مرزوق واقع شود و ربطى به زيادى و كمى مال ندارد	220
معناى و ترزق من تشاء بغير حساب	220
بحث روايتى	221
آيا ملك و حكومت بنى اميه را خدا به آنان داد؟	221
دو روايت در معناى تخرج الحي من الميت و تخرج الميت من الحي	224
رواياتى در باره رزق و اينكه روزى هر كس مقدر است	225
بحث علمى(در باره حكومت در اجتماع)	226
ضرورى بودن نظام حكومت در اجتماع	226
نقش مهم انبياء(ع) در اصلاح و رفع نواقص نظام‌هاى حكومتى	228
بحث فلسفى(در باره استناد امور اعتباريه به خداى سبحان)	233
[سوره آل‌عمران(3): آيات 28 تا 32]	235
ترجمه آيات	235
بيان آيات	236
معناى جمله مؤمنان كافران را اولياى خود نگيرند	236
جمله‌اى كه دلالت بر جواز و مشروعيت تقيه مى‌كند	239
تهديد و تحذير شديد به كسانى كه كافران را ولى و دوست مى‌گيرند	240
سخنى در باره حب و دوست داشتن خدا در ذيل جمله: إن كنتم تحبون الله	246
لازمه دوست داشتن خدا، قبول دين او و اطاعت و تسليم در برابر اوست	248
مغفرت الهى و در نتيجه، افاضه رحمت الهى، اثر نزديكى خدا به بنده است	250
چهار نكته كه از آيات كريمه گذشته استفاده شد	252
بحث روايتى(رواياتى راجع به: دوست گرفتن كفار، تقيه و حب خدا...)	253
[سوره آل‌عمران(3): آيات 33 تا 34]	257
ترجمه آيات	257
بيان آيات	257
معناى اصطفاء(برگزيدن) آدم و نوح و آل ابراهيم و آل عمران، بر عالميان	258
معناى كلمه آل و بيان مراد از آل ابراهيم و آل عمران	259
بحث روايتى	263
[سوره آل‌عمران(3): آيات 35 تا 41]	265
ترجمه آيات	265
بيان آيات	266
معناى سخن مادر مريم: نذرت لك ما في بطني محررا	266
معناى جمله و ليس الذكر كالأنثى	269
وجه تسميه مريم	270
معناى محراب	272
رزقى كه همواره نزد مريم بوده رزق معمولى و عادى نبوده است	273
شباهت بسيار بين عيسى و يحيى على نبينا و آله و 8)	275
استفهام زكريا در جمله أنى يكون لي غلام؟ به منظور استبعاد نبوده است	277
درخواست نشانه و علامت كردن زكريا براى چه بوده است؟	280
تصرف شيطان در نفوس انبياء(ع) محال است	281
سخنى پيرامون الهامات غيبى و خواطر شيطانى و سخنانى كه از اين دو ناحيه به گوش مى‌رسد	283
بحث روايتى(در ذيل آيات مربوط به مادر مريم و زكريا و...)	286
بحث روايتى ديگر(راجع به الهامات و خواطر)	289
[سوره آل‌عمران(3): آيات 42 تا 60]	292
ترجمه آيات	293
بيان آيات	294
منظور از اصطفاء(برگزيدن) و تطهير مريم سلام الله عليها	295
وجه اينكه قضاياى مربوط به مريم 3 از اخبار غيبى شمرده شده است	296
وجه تعبير به ملائكه در جمله إذ قالت الملائكة	299
معناى كلمه خدا و مراد از كلمه در جمله: يبشرك بكلمة منه	301
وجه تسميه عيسى بن مريم8 به مسيح	303
معناى كلمه عيسى	304
اقوالى كه در باره سخن گفتن عيسى(ع) با مردم در سن كهولت، گفته شده است	306
مراد از تورات و انجيل در قرآن كريم	309
بعثت حضرت عيسى(ع) عموميت داشته، هر چند رسالت او به سوى بنى اسرائيل بوده است	310
معجزات عيسى(ع) مستند به اذن خدا بوده است و عيسى(ع) در صدور آن آيات استقلالى نداشته است	312
معجزات حضرت عيسى(ع) در خارج، از آن جناب صادر مى‌شده است	313
جمله مصدقا لما بين يدي من التوراة... بر اينكه عيسى(ع) تورات موجود در روزگار خود را قبول داشته است دلالت نمى‌كند	315
عملى كه عيسى(ع) براى باز شناختن مؤمنين به خود و تشكل دادن به آنها انجام داد	316
مراد از ايمان در جمله: قال الحواريون نحن أنصار الله آمنا بالله... ايمان بعد از ايمان است	319
معناى توفى و تفاوت مورد استعمال اين كلمه با كلمه موت	324
منظور از رفع عيسى به سوى خدا و تطهير او از كافران	326
مراد از تفوق پيروان عيسى(ع) بر كافران تا روز قيامت	326
وعده نيكو به پيروان حقيقى(قولى و عملى) عيسى(ع)	331
دو حجت و دليل بر نفى الوهيت عيسى(ع)، در تمثيل او به آدم 7	333
جمله الحق من ربك از بديع ترين بيانات قرآنى است	334
بحث روايتى(در ذيل آيات كريمه گذشته)	335
رواياتى در باره برترين زنان عالم:(فاطمه(س) مريم، خديجه و آسيه)	335
روايتى در باره آنچه در شريعت عيسى(ع) آمده بود	339
روايتى در مورد كيفيت بالا بردن عيسى(ع) به آسمان	341
بحث روايتى ديگر در معناى محدث	343
فرق ميان نبى، رسول و محدث	343
على 7 محدث بود	345
تشخيص القاءات رحمانى از شيطانى مستند به تاييد الهى است و خارج از معيارهاى معمولى تشخيص است	347
توضيح اينكه: محدث صوت فرشته را مى‌شنود ولى فرشته را نمى‌بيند	348
[سوره آل‌عمران(3): آيات 61 تا 63]	350
ترجمه آيات	350
بيان آيات	350
پاسخ به اين توهم كه آيه مباهله نمى‌تواند در شان على و فاطمه و حسنين : نازل شده باشد	352
اهل بيت پيامبر(صلوات الله عليهم) در دعوى و دعوت رسول الله شريك بودند و اين از بزرگترين مناقب است	354
در قضيه مباهله، رسول الله6 اهل بيت خود را بعنوان نمونه‌هايى از مؤمنين همراه نبرد بلكه به عنوان شركاء خود در دعوت همراه برد	355
جواب به يك اشكال ديگر بر اينكه همراهى با رسول خدا6 در مباهله، فضيلت و منقبت است	357
تبليغ و دعوت، عين نبوت و بعثت نيست و لازمه شركت در دعوى و دعوت پيامبر6 شريك بودن در نبوت آن جناب نيست	358
بحث روايتى(رواياتى در باره: محاجه پيامبر6 با نصاراى نجران و داستان مباهله و انطباق آيه مباهله با اهل بيت رسول الله6 و...)	360
مباهله، مخصوص داستان نصاراى نجران نبوده و رسول الله6 در مقام مباهله با يهود نيز بر آمده بود	370
سخن عجيب يكى از مفسرين در مقام رد انطباق انفس و نساء و ابناء در آيه مباهله با على و فاطمه و حسنين:	372
بررسى و رد گفته‌هاى تعصب آميز و مغرضانه آن مفسر	373
توضيحى در باره استعمال جمع و اراده يك نفر(نساء) و استعمال جمع و اراده دو نفر(انفس و ابناء) در آيه مباهله	377
رد اين توهم كه آيه مباهله ناظر بر اجتماع و ملاعنه دو رفيق اهل حق و اهل باطل مى‌باشد	379
[سوره آل‌عمران(3): آيات 64 تا 78]	386
ترجمه آيات	387
بيان آيات	388
معناى كلمه سواء و مراد از دعوت اهل كتاب به كلمه سواء	389
دعوت به كلمه سواء، دعوت به سير بر اساس كلمه توحيد و نفى بغى و فساد مى‌باشد	391
افراد انسان، ابعاض و اجزاى يك حقيقت هستند و خضوع و تذلل يك فرد در برابر فرد ديگر، با فطرت انسانى مخالف است	394
محاجه بيجا و جاهلانه يهود و نصارا بر سر انتساب ابراهيم(ع) به يهوديت و نصرانيت	396
دين، داراى مراتب و مراحلى بوده است و هر يك از انبياء(ع) به منزله بنيانگذار يكى از آن مراحل بوده‌اند	398
نزديكترين مردم به ابراهيم(ع) پيروان او و پيامبر اكرم6 و مؤمنين بدويند	400
اشاره به توحيد افعالى، در بيان معناى اينكه: اهل كتاب جز خودشان كسى را گمراه نمى‌كنند	401
كفر به آيات خدا غير كفر به خدا است و اهل كتاب در لسان قرآن كافر به آيات خدا هستند نه كافر به خدا	403
معناى سخن اهل كتاب به يكديگر مى‌گفتند: به آنچه در آغاز روز بر مؤمنين نازل گشته ايمان آوريد و بدانچه در پايان روز نازل شده كافر شويد	404
جواب خداى تعالى به سخنان يهود در قضيه تغيير قبله مسلمين از بيت المقدس به كعبه	407
معناى فضل خدا و بيان جوابى به يهود كه جمله إن الفضل بيد الله متضمن آن است	410
اعتقاد بى اساس يهوديان به اينكه تافته‌اى جدا بافته هستند(ليس علينا في الأميين سبيل)	412
شرط كرامت الهيه و تقرب به خدا وفاى به عهد و تقوا است نه نژاد و دودمان	416
آثار محبت خدا، و خصالى كه خداى تعالى بر آن شكنندگان عهد خدا و سوگند به خدا ذكر فرموده است	418
دروغ بستن يهود به خداى سبحان	419
بحث روايتى رواياتى در ذيل آيه شريفه يا أهل الكتاب تعالوا إلى كلمة سواء... و شان نزول آن	421
داستان گفتگو بين نجاشى(پادشاه حبشه) و مسلمانان مهاجر در حضور مشركين مكه و شان نزول آية: إن أولى الناس بإبراهيم	424
نزديكترين مردم به ابراهيم و پيامبر اسلام6 و آل محمد :، پيروان آنانند	429
[سوره آل‌عمران(3): آيات 79 تا 80]	432
ترجمه آيات	432
بيان آيات	432
بيان آيه شريفه ما كان لبشر... كه متضمن پاكى ساحت مسيح(ع) از عقائد خرافى نصارا نسبت به او مى‌باشد	433
خاتمة: چند بحث پيرامون اين آيات چند بحث پيرامون آيات مربوط به عيسى(على نبينا و آله و 7)	441
1 - داستان عيسى و مادرش ع در قرآن چگونه است	441
2 - شخصيت عيسى ع و مقامش در درگاه خدا	444
3 - عيسى چه مى‌گفت؟ و در باره‌اش چه مى‌گفتند؟	445
اعتقاد خرافى به تفديه عيسى 7(فدا شدن براى رهايى گناهكاران) با اعتقاد به اينكه آن حضرت از شفيعان روز جزا است فرق دارد	446
آيات شريفه‌اى كه عقائد باطل مسيحيان در باره مسيح(ع) را بيان مى‌كنند	447
مساله پدر و پسر بودن خدا و مسيح در انجيل‌هاى موجود	448
حاصل و نتيجه گفتار مسيحيان(اقنوم‌هاى سه گانه)	451
4 - احتجاج قرآن بر ضد مذهب تثليث	452
احتجاج اول: استدلال به عدم امكان فرزند داشتن خداى تعالى	452
احتجاج دوم: اثبات اينكه شخص عيسى بن مريم(ع) پسر خدا و شريك او در الوهيت نيست	455
5 - مسيح يكى از شفيعان نزد خدا است، نه خونبهاى گنهكاران	459
تقرير و توضيح اعتقاد مسيحيان به تفديه عيسى 7	459
ده اشكال بر اين اعتقاد باطل	461
لازمه اعتقاد به تفديه عيسى(ع) جهل به معناى حقيقى گناه و خطا و نفهميدن چگونگى ارتباط گناه با عقاب است	470
لازمه قول به هلاكت دائمى فرزندان آدم و انحصار راه نجات آنان در فدا شدن عيسى(ع)، و لغو و عبث بودن تشريع تمام اديان است	471
در سلطنت حقيقيه خداوند كه تبديل و تبدلى در آن راه ندارد، فديه واقع شدن عقلا محال است	476
6 - اين آراء از كجا منشا گرفته؟	479
7 - كتابى كه اهل كتاب خود را منسوب به آن مى‌دانند چيست؟ و چگونه كتابى است؟	481
بحث تاريخى	483
1 - سرگذشت تورات فعلى	483
2 - داستان مسيح و انجيل	485
انجيل‌هاى چهار گانه	487
بى اعتبارى انجيل‌هاى چهار گانه از لحاظ سند و مجهول الحال بودن آنها	490
عدم اعتبار كتب مسيحيت باعث شده است بعضى منكر وجود خارجى عيسى و بعضى معتقد به وجود دو عيسى شوند	490
امور ديگرى كه موجب ترديد در باره انجيل‌هاى مسيحيت مى‌شوند	491
ظهور دعوت مسيحيت بعد از خود عيسى 7 بوده است	495
سهم بزرگ جوامعى مانند روم، هند، چين و مصر و... كه مسيحيت در آنها گسترش يافته، در اعتقاد به تثليث و ظهور لاهوت در ناسوت و مساله تفديه	495
به جهت عجز از دعوت بر اساس مبانى عقلى و عقلايى، مبلغين مسيحيت اساس دعوت خود را بر مكاشفه و رهبانيت قرار دادند و اصول و فروع مسيحيت را در قالب وثنيت ريختند	500
علت موفقيت دعوت به مسيحيت، در امپراطورى روم	501
بطلان و فساد مبناى دعوت مسيحى، موجب درگيرى و مشاجره بين مدارس مسيحى و سپس مراقبت كليسا و تفتيش عقائد گرديد	501
اجمالى از سير تاريخى مسيحيت و پيدايش انشعابات و مذاهب مختلف مسيحى	504
اتهامات و دروغ پردازى‌هاى كليسا در باره مسلمين در زمان جنگ‌هاى صليبى و حتى پس از آن	506
افول كليسا و رشد الحاد و بى دينى، در اثر تعليمات غلط مسيحيت	508
بحث روايتى(رواياتى در باره شان نزول آيه كريمه: ما كان لبشر... )	509
[سوره آل‌عمران(3): آيات 81 تا 85]	512
ترجمه آيات	512
بيان آيات	513
مراد از ميثاق در: و إذ أخذ الله ميثاق النبيين	514
تسليم تكوينى تمامى اهل آسمانها و زمين در برابر الله تعالى	519
بحث روايتى(در ذيل آيات گذشته)	520
[سوره آل‌عمران(3): آيات 86 تا 91]	524
ترجمه آيات	524
بيان آيات	525
هدايت يافتن كافرانى كه كفرشان ناشى از عناد و دشمنى با حق است، محال مى‌باشد	525
توبه كافرانى كه بعد از ايمان كفر ورزيده و بر كفر خود افزودند قبول نمى‌شود	527
بحث روايتى(رواياتى راجع به شان نزول آيات گذشته)	528
[سوره آل‌عمران(3): آيات 92 تا 95]	531
ترجمه آيات	531
بيان آيات	531
بر به معناى توسع در خير است و اعم از خير اعتقادى و عملى مى‌باشد(لن تنالوا البر حتى...)	532
انفاق مال مورد علاقه از اركان بر است و مجاهدت در انفاق مال بيشتر و دشوارتر است	533
شبهه‌اى كه يهوديان در مساله نسخ القاء مى‌كردند و پاسخ به آنها در آيه: كل الطعام كان حلا	535
دو قول بى اعتبار در مورد شبهه القايى يهود و در مورد تحريم اسرائيل برخى طعام‌ها را بر خود	536
ظلم، قبل از روشن شدن حقيقت براى ظالم، محقق نمى‌شود	539
بحث روايتى(روايتى در باره حرام نمودن اسرائيل گوشت شتر را بر خود)	540
[سوره آل‌عمران(3): آيات 96 تا 97]	541
ترجمه آيات	541
بيان آيات	541
پاسخ به شبهه‌اى ديگر كه يهود در مورد تغيير قبله و نسخ القاء مى‌كردند در آيه: إن أول بيت وضع للناس	542
معناى مبارك بودن و هدايت بودن بيت الله الحرام	542
كعبه، هدايت به سوى سعادت دنيا و آخرت است و هدايت آن فراگير مى‌باشد	544
آيات بيناتى كه در بيت الله است(فيه آيات بينات)	545
استخدام دو جانبه يك كلام، از عجائب لطائف قرآن كريم است	546
آيت اعم از معجزه و خارق العاده است و مقام ابراهيم و امنيت داخلى به بيت و وجوب حج البيت بهترين آيات مى‌باشند	548
جمله: من دخله كان آمنا در صدد بيان حكم تشريعى است نه اخبار از يك خاصيت تكوينى	549
بحث روايتى(رواياتى در باره: كعبه، دحو الأرض، اولين بيت مبارك بودن بيت الله، حج و...)	550
بحث تاريخى	554
(پيرامون بناى كعبه و چند بار تجديد بناى آن)	554
شكل كعبه	556
جامه كعبه	558
مقام و منزلت كعبه	559
توليت كعبه	559
[سوره آل‌عمران(3): آيات 98 تا 101]	562
ترجمه آيات	562
بيان آيات	563
بيان ارتباط اين آيات با آيات سابق مربوط به يهود	563
[سوره آل‌عمران(3): آيات 102 تا 110]	567
ترجمه آيات	567
بيان آيات	568
حق التقوى غرض و مقصد نهايى است و دستور فاتقوا الله ما استطعتم راه رسيدن به آن هدف را نشان مى‌دهد	569
مراد از اعتصام همگانى به حبل الله در و اعتصموا بحبل الله جميعا	572
دأب و رسم قرآن بر ذكر علل و اسباب تعليماتش مى‌باشد و از اطاعت و تقليد كور كورانه و بدون دليل نهى مى‌كند	573
امر به معروف و نهى از منكر، از لوازم و واجبات اجتماع معتصم به حبل الله است	577
نهى از تفرقه و اختلاف در آراء و عقائد	579
مالكيت خداى تعالى دليل بر اينست كه او ظالم نيست	582
بحث روايتى(رواياتى در باره: حق تقاته حبل الله ، فرقه ناجيه و امت واحده...)	584
[سوره آل‌عمران(3): آيات 111 تا 120]	592
ترجمه آيات	593
بيان آيات	594
مراد از اينكه بر اهل كتاب ذلت زده شده: ضربت عليهم الذلة	594
معناى امت قائمة و اشاره به فرق بين سرعت و عجله	596
عمل فاسد، اثر فاسد در پى دارد	598
اگر مسلمين صبر كنند و تقوا پيشه سازند، از كينه دشمنان ايمن خواهند بود	600

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 601

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست