نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 558
اين قوس از داخل با وسط ديوار كعبه هشت متر و چهل
و چهار سانتيمتر است.
فضايى كه بين
حطيم و بين ديوار است، حجر اسماعيل ناميده مىشود. كه تقريبا سه متر از آن در بناى
ابراهيم ع داخل كعبه بوده، بعدها بيرون افتاده است. و به همين جهت در اسلام واجب
شده است كه طواف پيرامون حجر و كعبه انجام شود، تا همه كعبه زمان ابراهيم ع داخل
در طواف واقع شود. و بقيه اين فضا آغل گوسفندان اسماعيل و هاجر بوده، بعضى هم
گفتهاند: هاجر و اسماعيل در همين فضا دفن شدهاند اين بود وضع هندسى كعبه.
و اما
تغييرات و ترميمهايى كه در آن صورت گرفته، و مراسم و تشريفاتى كه در آن معمول
بوده، چون مربوط به غرض تفسيرى ما نيست، متعرضش نمىشويم.
جامه كعبه
در سابق در
رواياتى كه در تفسير سوره بقره در ذيل داستان هاجر و اسماعيل و آمدنشان به سرزمين
مكه نقل كرديم، چنين داشت كه هاجر بعد از ساخته شدن كعبه، پردهاى بر در آن آويخت.
و اما
پردهاى كه به همه اطراف كعبه مىآويزند، بطورى كه گفتهاند، اولين كسى كه اين كار
را باب كرد، يكى از تبعهاى يمن بنام ابو بكر اسعد بود كه آن را با پردهاى
نقرهباف پوشانيد، پردهاى كه حاشيه آن با نخهاى نقرهاى بافته شده بود. بعد از
تبع نامبرده، جانشينانش اين رسم را دنبال كردند، و سپس مردم با رواندازهاى مختلف
آن را مىپوشاندند، بطورى كه اين پارچهها روى هم قرار مىگرفت و هر جامهاى
مىپوسيد، يكى ديگر روى آن مىانداختند. تا زمان قصى بن كلاب رسيد، او براى تهيه
پيراهن كعبه كمكى ساليانه بعهده عرب نهاد (و بين قبائل سهمى قرار داد) و رسم او هم
چنان در فرزندانش باقى بود، از آن جمله ابو ربيعة بن مغيرة يك سال اين جامه را
مىداد و يك سال ديگر قبائل قريش مىدادند.
در زمان رسول
خدا ص آن جناب كعبه را با پارچههاى يمانى پوشانيد و اين رسم هم چنان باقى بود، تا
سالى كه، خليفه عباسى به زيارت خانه خدا رفت، خدمه بيت از تراكم پارچهها بر پشت
بام كعبه شكايت كردند و گفتند: مردم اينقدر پارچه بر كعبه مىريزند كه خوف آن هست،
خانه خدا از سنگينى فرو بريزد. مهدى عباسى دستور داد همه را بردارند، و به جاى
آنها، فقط سالى يك پارچه بر كعبه بياويزند. كه اين رسم هم چنان تا امروز باقى
مانده
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 558