نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 557
بنا شانزده متر است، در حالى كه در زمان رسول خدا
ص خيلى از اين كوتاهتر بوده، آنچه كه از روايات فتح مكه بر مىآيد- كه: رسول خدا
ص، على ع را به دوش خود سوار كرد، و على ع از شانه رسول خدا ص توانست بر بام كعبه
رفته، بتهايى را كه در آنجا بود بشكند- ثابت كننده اين مدعا است.
و طول ضلع
شمالى آن كه ناودان و حجر اسماعيل در آن سمت است، و همچنين ضلع جنوبى آن، كه مقابل
ضلع شمالى است، ده متر و ده سانتىمتر است و طول ضلع شرقىاش كه باب كعبه در دو
مترى آن از زمين واقع شده، و ضلع روبرويش يعنى ضلع غربى دوازده متر است و حجر
الاسود در ستون طرف دست چپ كسى كه داخل خانه مىشود قرار دارد. در حقيقت حجر
الاسود در يك متر و نيمى از زمين مطاف، در ابتداى ضلع جنوبى واقع شده، و اين حجر
الاسود سنگى است سنگين و بيضى شكل و نتراشيده، رنگى سياه متمايل به سرخى دارد.
و در آن
لكههايى سرخ و رگههايى زرد ديده مىشود كه اثر جوش خوردن خود بخودى تركهاى آن
سنگ است.
و چهار گوشه
كعبه از قديم الايام، چهار ركن ناميده مىشده: ركن شمالى را ركن
عراقى ، و ركن غربى را ركن شامى ، و ركن جنوبى را ركن
يمانى ، و ركن شرقى را كه حجر الاسود در آن قرار گرفته ركن اسود
ناميدند، و مسافتى كه بين در كعبه و حجر الاسود است، ملتزم مىنامند.
چون زائر و طواف كننده خانه خدا، در دعا و استغاثهاش به اين قسمت متوسل مىشود.
و اما ناودان
كه در ديوار شمالى واقع است، و آن را ناودان رحمت مىگويند چيزى است كه حجاج بن
يوسف آن را احداث كرد. و بعدها سلطان سليمان در سال 954 آن را برداشت و به جايش
ناودانى از نقره گذاشت. و سپس سلطان احمد در سال 1021 آن را به ناودان نقرهاى
مينياتور شده مبدل كرد مينيايى كبودرنگ كه در فواصلش نقشههايى طلايى بكار رفته
بود و در آخر سال 1273 سلطان عبد المجيد عثمانى آن را به ناودانى يك پارچه طلا مبدل
كرد كه هم اكنون موجود است.
و در مقابل
اين ناودان، ديوارى قوسى قرار دارد كه آن را حطيم مىگويند، و حطيم نيم دايرهاى
است، جزء بنا كه دو طرفش به زاويه شمالى (و شرقى و جنوبى) و غربى منتهى مىشود.
البته اين دو طرف متصل به زاويه نامبرده نيست، بلكه نرسيده به آن دو قطع مىشود.
و از دو طرف،
دو راهرو بطول دو متر و سى سانت را تشكيل مىدهد. بلندى اين ديوار قوسى يك متر و
پهنايش يك متر و نيم است. و در طرف داخل آن سنگهاى منقوشى به كار رفته. فاصله وسط
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 557