دوخته و منتظر اشاره شما بودم. حضرت فرمود: انبيا (ع) كسى را به اشاره نمى‌كشند.

در نتيجه عبد اللَّه از آزاد شدگان رسول خدا است‌[1].

مؤلف: اين معنا در كافى‌[2]، تفسير عياشى‌[3] و مجمع البيان‌[4] به طرق ديگرى از امام باقر و امام صادق (ع) نيز روايت شده.

بعضى از مفسرين بعد از اينكه اين داستان را از عكرمه و سدى نقل كرده‌اند حكم به بطلان هر دو روايت كرده و گفته‌اند: در هيچكدام از سوره‌هاى مكى عبارت‌(سَمِيعٌ عَلِيمٌ) و يا(عَلِيمٌ حَكِيمٌ) و يا(عَزِيزٌ حَكِيمٌ) نيامده مگر در سوره لقمان، و بنا بر روايت ابن عباس سوره لقمان هم بعد از سوره انعام نازل شده، و آن آيه‌اى كه در اين سوره با جمله‌(عَزِيزٌ حَكِيمٌ) ختم شده و همچنين دو آيه بعد از آن در مدينه نازل شده است چنان كه در كتاب اتقان نيز به همين معنى اشاره شده است.

مفسر مذكور بعد مى‌گويد: و آنچه گفته‌اند كه احتمال مى‌رود اين آيه در مدينه نازل شده باشد حاجتى به آن نمى‌باشد، روايت نيز صحيح نيست.

و نيز مى‌گويد: روايت شده كه عبد اللَّه بن سعد بعد از آنكه از اسلام برگشت كارش طعن به قرآن و عيب‌جويى از آن بود، و بعيد نيست كه وى سخنانى را كه در روايات از او نقل شده به عنوان دروغ و افترا گفته باشد زيرا سوره‌هايى كه در ايام نويسندگى وى نازل شده در هيچكدام آن عباراتى كه وى در آن تصرف كرده وجود ندارد. ديگر اينكه اين شخص قبل از فتح مكه باز به اسلام برگشت، و اگر در قرآن تصرفى كرده و پيغمبر آن را امضا نموده بود و از اين راه در باره نبوت آن جناب به شك مى‌افتاد معنا نداشت كه بار ديگر به اسلام برگردد[5].

خواننده محترم بخاطر دارد كه روايات معتبرى كه از امام صادق و امام باقر (ع) در اين باره وارد شده صريح در اين بود كه داستان ابن ابى سرح در مدينه و بعد از هجرت اتفاق افتاده، نه در مكه، اخبارى هم كه از طرق اهل سنت و جماعت وارد شده بود اگر نگوييم كه ظهور در وقوع اين داستان در مدينه دارد صريح در اينكه اين داستان در مكه واقع شده، نبود. و اما اينكه بعضى‌ها به روايت ابن عباس راجع به ترتيب نزول سوره‌ها استناد

[1] تفسير قمى ج 1 ص 210- 211

[2] كافى

[3] تفسير عياشى ج 1 ص 369 ح 60

[4] مجمع البيان ج 4 ص 335

[5] تفسير المنار ج 7 ص 625