كرده‌اند، بايد دانست كه آن روايت از رواياتى كه وى طرح نموده معتبرتر نيست.

و اما اينكه گفته‌اند: عبد اللَّه قبل از سال فتح به طوع و رغبت مسلمان شده اين نيز صحيح نيست، زيرا رواياتى كه ما از طرق شيعه و سنى به نظر خواننده رسانديم گوياى اين مطلب بود كه وى تا روز فتح مكه به اسلام برنگشته بود، و رسول خدا 6 در روز فتح خونش را هدر كرده بود و به شفاعت عثمان از او صرفنظر نمود.

در اينجا يك اشكال بر ظاهر روايات باقى مى‌ماند، و آن اين است كه آيه شريفه‌(وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ) با آنچه كه در روايات است كه عبد اللَّه گفته بود: فانا انزل مثل ما انزل اللَّه منطبق نيست.

علاوه بر اين، نازل شدن آيه‌(وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ‌ءٌ وَ مَنْ قالَ سَأُنْزِلُ مِثْلَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ) در مدينه، با اتصال آن به آيه بعديش نمى‌سازد، و در اين صورت ناگزيريم بگوييم آيه بعديش هم در مدينه نازل شده و حال آنكه در مدينه نازل نشده است.

البته در اين ميان روايت ديگرى هم هست كه سبب نزول آيه را چيز ديگرى مى‌داند، و آن روايتى است كه عبد بن حميد از عكرمه نقل كرده كه گفت: بعد از آنكه سوره‌(وَ الْمُرْسَلاتِ عُرْفاً فَالْعاصِفاتِ عَصْفاً) نازل گرديد نضر كه مردى از بنى عبد الدار بود در مقابل آيات اين سوره گفت: و الطاحنات طحنا فالعاجنات عجنا و از اين قبيل ترهات زياد به هم بافت، خداى تعالى در باره‌اش اين آيه را فرستاد:(وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً أَوْ قالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَ لَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْ‌ءٌ ...)[1] و در تفسير عياشى از سلام از ابى جعفر (ع) روايت شده كه در ذيل آيه‌(الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ) فرمود: مراد از آن عطش روز قيامت است‌[2].

مؤلف: اين مضمون را از فضيل از امام صادق (ع) نيز روايت كرده، با اين تفاوت كه در آن كلمه روز قيامت نيامده است‌[3].

[روايتى راجع به طينت آدمى‌]

و در كافى به سند خود از ابراهيم از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود:

وقتى خداى عز و جل خواست آدم را بيافريند جبرئيل را در اولين ساعت از روز جمعه فرستاد و جبرئيل به قبضه دست راستش كه همه مسافت بين آسمان دنيا و آسمان هفتم را قبضه مى‌كرد

[1] الدر المنثور ج 3 ص 30

[2] ( 2 و 3) تفسير عياشى ج 1 ص 370 ح 62- 63

[3] ( 2 و 3) تفسير عياشى ج 1 ص 370 ح 62- 63