نفرستاده. خداى تعالى در پاسخ آنان اين آيه را فرستاد:( قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْكِتابَ الَّذِي جاءَ بِهِ مُوسى‌ نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاسِ‌) - تا آنجا كه مى‌فرمايد- (وَ لا آباؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ )[1].

مؤلف: معنايى كه در صدر روايت است به طورى كه در بيان سابق ما گذشت خلاف ظاهر آيه است، چون ظاهر آيه اين است كه جمله‌(ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى‌ بَشَرٍ مِنْ شَيْ‌ءٍ) كلام همان كسانى است كه در باره‌شان فرموده بود:(ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ).

و نيز در الدر المنثور است كه: ابن ابى حاتم و ابو الشيخ از سدى روايت كرده‌اند كه در شان نزول جمله‌(ما أَنْزَلَ اللَّهُ ...) گفته است كه اين حرف را فنحاص يهودى گفته بود كه:

خداوند چيزى بر محمد نازل نكرده [2].

مؤلف: اين روايت صحيح نيست، براى اينكه بين گفته فنحاص كه محكمى آيه است و بين آيه كه حاكى آن است اختلاف است، و اين اختلاف باعث فساد معنى است. و اين احتمال كه سدى گفته فنحاص را نقل به معنا كرده باشد احتمال ضعيفى است، براى اينكه اختلاف آن قدر فاحش است كه احتمال نمى‌رود در اثر نقل به معنا بوده باشد.

و نيز در همان كتاب است كه ابن جرير، ابن منذر و ابن ابى حاتم از سعيد بن جبير روايت كرده‌اند كه گفت: مردى از يهود كه اسمش مالك بن صيف بود نزد رسول خدا 6 آمده با وى مخاصمه نمود، رسول خدا 6 به وى فرمود: تو را به آن كسى كه تورات را بر موسى نازل كرد سوگند مى‌دهم آيا در تورات ديده‌اى كه: خداى حبر (ملاى يهوديها) چاق را دشمن مى‌دارد؟ و اتفاقا خود مالك حبرى فربه بود، لذا عصبانى شد و در جواب رسول خدا 6 گفت:(ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى‌ بَشَرٍ مِنْ شَيْ‌ءٍ) يارانش كه حاضر بودند گفتند: واى بر تو حتى بر موسى؟ در جواب مجددا گفت:(ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى‌ بَشَرٍ مِنْ شَيْ‌ءٍ)، لذا خداوند آيه‌(وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ ...) را در اين باره نازل فرمود[3].

و نيز در آن كتاب از ابن مردويه از بريده روايت شده كه گفت رسول خدا 6 فرمود: ام القرى در شهر مكه است‌[4].

و در تفسير عياشى از على بن اسباط روايت شده كه گفت: من خدمت حضرت ابى جعفر عرض كردم، چرا رسول خدا 6 امى ناميده شد؟ حضرت فرمود: چون‌

[1] الدر المنثور ج 3 ص 38- 39

[2] ( 2 و 3) الدر المنثور ج 3 ص 39

[3] ( 2 و 3) الدر المنثور ج 3 ص 39

[4] الدر المنثور ج 3 ص 39- 40