نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 579
و جمله(إِنَّما أُمِرْتُ ...) سخنى از زبان رسول خدا است و
در معناى اين است كه فرموده باشد قل انما امرت- بگو من تنها مامور شدهام كه
... ، و كلمه هذه اشاره است به مكه معظمه و در اين تعبير از دو
جهت، شهر مكه تعظيم شده است، يكى از جهت اينكه كلمه رب را بر آن اضافه
كرده و فرموده:(رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ)،
دوم از اين جهت كه آن را به حرمت توصيف كرده و فرموده(الَّذِي حَرَّمَها) و در اين توصيف و تعظيم خود تعريض و
گوشهاى است به مردمش، كه به اين نعمت بزرگ كفران كرده و شكر خدا را با پرستش او
به جا نياوردند و در عوض به عبادت بتها پرداختند.
و جمله(وَ لَهُ كُلُّ شَيْءٍ) اشاره است به سعه ملك خداى تعالى، تا كسى توهم نكند كه او تنها مالك
مكه است، چون رب آنجا است و مانند ساير بتها كه هر يك مالك جزئى از عالم از قبيل
آسمان و زمين و فلان شهر و فلان قوم و فلان قبيلهاند، او هم يك معبودى است در عرض
آنها، كه يك ناحيهاى از عالم را مالك است.
(أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ)- يعنى مامور شدهام تا از كسانى باشم كه تسليم اراده او شدهاند و
او اراده نمىكند مگر همان را كه خلقت به سوى آن هدايت مىكند و زبان فطرت به سوى
آن مىخواند و آن دين حنيف فطرى است، كه ملت و كيش ابراهيم است.
(وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدى فَإِنَّما
يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّما أَنَا مِنَ
الْمُنْذِرِينَ) اين آيه عطف است بر جمله ان
اعبد و معنايش اين است كه: من مامور شدهام كه پروردگار اين خانه را بپرستم
و اينكه قرآن را بخوانم و مراد از تلاوت قرآن تلاوت بر مردم است، به
دليل تفريعى كه بر آن كرده و مىفرمايد:(فَمَنِ
اهْتَدى ...).
(فَمَنِ اهْتَدى فَإِنَّما يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ) يعنى هر كس با اين قرآن كه تو بر او مىخوانى هدايت شد، كه به نفع
خود شده و سود هدايتش عايد من نمىشود.
(وَ مَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّما أَنَا مِنَ
الْمُنْذِرِينَ)- يعنى و هر كس هدايت نشود و از ياد
پروردگارش اعراض كند، ضلالتش به ضرر خودش و وبال كفرش به گردن خودش است، نه من،
براى اينكه من جز بيمرسانى نيستم، مامورم كه مردم را از خطرى كه در پيش دارند بيم
دهم، ولى وكيل آنان نيستم، خدا وكيل بر ايشان است.
پس اگر مىبينيم به جاى اينكه بفرمايد: و من ضل فانما انا من
المنذرين با اينكه ظاهر كلام هم همان را اقتضاء داشت، فرمود(فَقُلْ إِنَّما أَنَا مِنَ الْمُنْذِرِينَ) و كلمه بگو را اضافه فرمود، براى اين بود كه رسول خدا
6 را متذكر آن عهدى
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 579