نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 341
منزلتى نداريد و وجود و عدمتان نزد او يكسان
است، براى اينكه شما او را تكذيب كرديد، پس ديگر هيچ خيرى در شما اميد نمىرود و
به زودى اين تكذيب به شديدترين وجه، ملازم شما خواهد شد و اگر باز هم خدا شما را
مىخواند تنها به منظور اتمام حجت بر شما است و يا براى اين است كه شايد شما از
تكذيب دست برداريد. و اين تفسير، تفسير خوبى است.
بعضى[1] ديگر
گفتهاند: جمله دعاؤكم از باب اضافه مصدر به فاعل است. و مراد از دعا
هم عبادت خداى سبحان است و معنا اين است كه: بگو پروردگار من اعتنا و اهتمامى به
كار شما ندارد و يا شما را باقى نمىگذارد اگر او را عبادت نكنيد.
ولى اين تفسير با تفريع بعدى يعنى جمله(فَقَدْ كَذَّبْتُمْ) نمىسازد و به وجه روشنى
نتيجه جمله مورد بحث قرار نمىگيرد و اگر جمله مورد بحث از باب اضافه مصدر به فاعل
خودش و مراد از دعاؤكم دعايتان بود، جا داشت ديگر تفريع
نكند و بدون فا ى تفريع بفرمايد: و قد كذبتم .
علاوه بر اين، هميشه وقتى مصدرى به فاعل خود اضافه مىشود دلالت
مىكند بر اينكه عمل قبلا انجام شده و يا در حال انجام است و مشركين مورد بحث آيه،
نه قبلا خدا را عبادت كرده بودند و نه در آن حال، و به همين جهت حق كلام اين بود
كه بفرمايد: لو لا ان تدعوه- اگر او را نخوانيد ، دقت فرمائيد.
اين آيه شريفه، خاتمه سوره فرقان است و در آن بازگشتى به غرض سوره
شده و گفتار سوره در آن خلاصه گشته است، چون همه گفتگوى سوره پيرامون اعتراض
مشركين بر رسول خدا 6 و بر قرآن نازل بروى و تكذيبشان به پيغمبر و قرآن بود.
بحث روايتى [ (رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به اوصاف مؤمنين،
اسراف و اقتار، تبديل سيئات به حسنات و ...)]
در مجمع البيان در ذيل جمله(الَّذِينَ
يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً) از امام صادق (ع)
روايت آورده كه فرمود: كسانى هستند كه وقتى راه مىروند همانطور كه جبلى و طبيعى
ايشان است قدم بر مىدارند و در راه رفتن تصنع نمىكنند و به طور غير طبيعى و با
تكبر راه نمىروند[2].