نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 340
شده باشد و از كف خانه بلندتر باشد. و در
آيه شريفه، كنايه است از درجه عالىتر بهشت، و مراد از صبر ، صبر بر
طاعت خدا و بر ترك معصيت او است و اين دو قسم صبر همان است كه در آيات سابق نيز
ذكر شده بود و ليكن اين دو صبر عادتا جداى از صبر قسم سوم، يعنى صبر در هنگام
شدائد و مصائب نيست و قهرا كسى كه بر طاعت خدا و بر ترك معصيت او صبر مىكند ممكن
نيست در هنگام شدائد صبر نكند.
و معناى آيه اين است: اين نامبردگان كه به اوصاف قبل وصف شدند درجه
رفيع و قسمت بالاى بهشت را پاداش گرفته و فرشتگان، ايشان را با تحيت و سلام ديدار
مىكنند، تحيت به معناى هر پيشكشى است كه آدمى را خوشحال سازد. و مراد از
سلام هر چيزى است كه در آن ترس و پرهيز نباشد، و اگر اين دو كلمه، يعنى تحيت
و سلام را نكره آورد به منظور بزرگداشت آن دو بوده، بقيه الفاظ آيه روشن است.
[معناى آيه شريفه:(قُلْ ما
يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ ...)]
(قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ
فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً) در
مفردات گفته: وقتى گفته مىشود: ما عبات به معنايش اين است كه: من به
فلان چيز اعتنايى نكردم و باكم نشد، و اصل اين كلمه از ماده عبا گرفته
شده كه به معناى ثقل است گويا فرموده: اينان نزد پروردگار من وزن و قدرى ندارند و
در آيه(قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي) نيز بدين معنا است. بعضى ديگر گفتهاند: از باب عبات الطيب-
بوى خوش باقى ماند است، گويا گفته شده اگر دعاى شما نباشد خدا باقيتان
نمىگذارد[1].
بعضى[2] از مفسرين
گفتهاند: جمله دعاؤكم از باب اضافه مصدر به مفعول خودش است و فاعل آن
ضميرى است كه به كلمه ربى بر مىگردد و معنايش اين است كه: اگر دعوت
پروردگارم شما را نبوده باشد، بنا بر اين تفسير، جمله فقد كذبتم از
باب تفريع سبب بر مسبب- يعنى انكشاف سبب به وسيله مسبب- است و معنايش اين است كه:
بايد از همين تكذيب خود پى ببريد كه ديگر خدا شما را به سوى خود نمىخواند و در
نتيجه اعتنايى به شما ندارد و جمله(فَسَوْفَ يَكُونُ
لِزاماً) معنايش اين است كه به زودى اين تكذيب شما، طوق لعنتى به گردنتان
خواهد شد كه به هيچ وجه از شما جدا نشود تا با شقاوتى لازم و عذابى دائم كيفر
شويد.
و معناى آيه چنين مىشود كه: اى رسول من! به ايشان بگو نزد پروردگار
من قدر و