1. ملاك اختيار و آزادى انسان(كه زيربناى مسأله مسئوليت و كيفر و پاداش است) تسلط «من» و نظارت آن بر غرائز مادى نيست(اين آزادى اخلاقى است كه بيانگر تكامل معنوى انسان است).

2. آزادى مورد بحث پديده اى بسيط است هر چند آزادى اخلاقى داراى مراتب و درجات است.

3. سخنان موريس مترلينگ و انيشتين درباره آزادى انسان مربوط به آزادى اخلاقى و كمال معنوى انسان است و ربطى به آزادى مورد بحث ندارد.[1]

ب: يقين يا ظن به هدف و آزادى

ما در اغلب كارها پيش از آن كه يقين به رسيدن به نتيجه حاصل كنيم، اقدام به كار مى كنيم و بسيار به ندرت اتفاق مى افتد كه هدف را به طور جزم تشخيص داده و نيز رسيدن به آن هدف براى ما قطعى باشد پس در غالب موارد مقدمات يك علت كاملاً مكانيكى تمام نشده است بنابراين ما چگونه مى توانيم بگوييم كار مفروض از ما به طور يك معلول قطعى صادر گشته است و جاى هيچ گونه ترديد نيست كه اقدام به كار با ظن و تخمين كه هميشه احتمال عدم وصول به نتيجه را در بردارد يك اقدام ضرورى نخواهد بود مگر اين كه راه منحصر به فرد آن باشد.[2]