نادرست او است كه از آن گاهى به «استدراج» و گاهى به خذلان تعبير مى شود.

قرآن در اين باره مى گويد:

(وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِاياتِنا سَنَسْتِدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ)(اعراف/182).

امام صادق(عليه السلام) فرمودند هرگاه خداوند خير بنده اى را بخواهد پس اگر گناهى انجام دهد او را به نقمت و خشم خويش گرفتار مى كند، تا توبه و استغفار نمايد و اگر براى او شر و بدى بخواهد (اعمال بد او را كيفر نمايد) پس اگر مرتكب گناهى گردد او را مشمول نعمت خويش مى كند تا توبه و استغفار را فراموش نمايد آنگاه فرمود اين معنى سخن پروردگار است كه فرمود:(سَنَسْتِدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ).[1]

امام صادق(عليه السلام) درباره توفيق و خذلان فرمودند:

وقتى انسان به دستورات الهى جامه عمل پوشد و عمل او موافق با امر خدا باشد، او موفق است و اگر اراده گناه نمايد، خداوند او را مورد لطف خود قرار داده به گونه اى كه او را از انجام آن منصرف نمايد اين نيز توفيق الهى است و اگر او را به خود واگذارد تا مرتكب آن گناه شود اين «خذلان» الهى است.[2]

3. حكم به گمراهى گمراهان

گاهى اضلال به معنى حكم كردن به گمراهى افراد و نام بردن گمراهان مى باشد پس اگر بگوييد «اضلّه يا اكفره» مقصود اين است كه حكم به كفر و