اظهار نظر در اين مورد، بدون تحديد آزادى و يا مجبور بودن انسان، امكان پذير نيست از اين جهت فلاسفه يونانى انديشه هاى خود را در يكى از دو قالب مى ريختند، هر چند افكار آنان صورت گسترده در ترجمه هاى موجود، در اختيار ما نيست.

اصولاً مسائل فلسفى بر دو نوع است: بسيارى از آنها از آن متفكران بزرگ است كه خود طراح آنها بوده و مبادى و دلايل و نتايج، همگى مربوط به خود آنها مى باشد.

مثلاً قاعده الواحِدُ لا يَصْدُرُ منهُ إلاّ واحدٌ(از علت بسيط جز يك چيز صادر نمى گردد) و يا مسأله ارتباط حادث به قديم از مسائل پيچيده فلسفى است كه فقط عُقاب انديشه فيلسوفان بزرگ، به شكار آن موفق مى گردد، و توده مردم را از آن بهره اى نيست و مرغ فكر آنان به سوى آن، به پرواز درنمى آيد.

در حالى كه برخى از مسائل فلسفى، در سطحى براى نوع مردم مطرح مى باشد و همه مردم مى خواهند از دلايل و نتايج آن آگاه گردند، اتفاقاً مسأله سرنوشت و به اصطلاح، آزاد و مجبور بودن انسان از اين مقوله است و هر انسانى كه بهره اى از تفكّر دارد، مايل است از طرّاح زندگى خود آگاه گردد، و بداند كه نقشه زندگى انسانها، به دست خود آنها ترسيم مى گردد، و يا طراح و برنامه ريز، كس ديگر است و او فقط روى خطوط از پيش ترسيم شده، گام برمى دارد و راه مى رود؟

چون بحث كامل پيرامون تاريخ پيدايش اين مسأله،در گرو كاوش زياد است و شايد هم به جايى نرسد، از اين جهت محور بحث خود را پيرامون