responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : جبر و اختيار نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 117

موجب نسبت دادن كارهاى قبيح به خدا نيز نمى باشد.

و امّا مطلب سوم اگر مقصود اين است كه خداوند انسانها را به كارهاى خوب يا بد مجبور نمايد تا از روى قهر و اجبار اراده آن كارها را بر آنان تحميل نمايد و بدين طريق قدرت خود را اعمال نمايد، آنچه ادعا شده است (اعمال قدرت تنها به كارهاى مباشرى فاعل تعلق مى گيرد) صحيح است امّا اگر مقصود اين است كه اعمال قدرت فاعل حتّى به واسطه اراده و مشيت ديگرى هم تحقّق پذير نيست، قطعاً صحيح نمى باشد زيرا كارهاى اختيارى انسان كه با اعمال قدرت بشر انجام مى گيرد نوعى بهره گيرى از قدرت خدا است و لذا پيوسته مى گوييم: «بحول اللّه وقوته أقوم وأقعد».

و امّا مطلب چهارم: از بيان گذشته روشن شد كه نه تنها مبادى فعل مورد تعلق اراده خدا است، خود فعل نيز از قلمرو اراده خدا بيرون نيست.

از مطلب ياد شده پيرامون پاسخ بالا نادرستى آنچه برخى ديگر از صاحب نظران در اين باره بيان كرده اند نيز روشن گرديد.

وى نيز در پاسخ به اشكال جبر، گستردگى اراده خدا را انكار كرده و مى گويد:

«اراده تكوينى خدا كه در صورت تعلق، حادثه را به طور حتم ايجاد خواهد كرد، به كارهاى اختيارى ما تعلقى ندارد، اگر چه با اراده تشريعى تمام حركات و سكنات انسانها را مورد مسئوليت قرار داده است».[1]

نامبرده در جاى ديگر مى گويد: «اگر ما قبول كنيم خداوند موجودى را آفريده است كه مى تواند كارى را ايجاد كند چه اخلالى به خالقيت مطلقه خدا


[1] جبر و اختيار، محمدتقى جعفرى، ص 219.

نام کتاب : جبر و اختيار نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 117
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست