نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 583
تصرف تشريعى
بعد ديگر ولايت نبوى، تأثير او در قانون گذارى و تشريع است كه گاه از
آن به «تفويض امر دين» نيز تعبير مىشود.
در تشريع و تبيين اين جنبه ولايت، قبلا بايد به اين نكته ضرورى توجه
داشت كه توحيد بهعنوان زير بناى انديشه اسلامى، موحد را به ربوبيت تشريعى خداوند
مىرساند، و اين اعتقاد را به او القا مىكند كه تنها امر و نهى الهى را منشأ اثر
دانسته و به غير از او در برابر احدى تسليم نباشد.
در قرآن كريم، «حكم» منحصرا از آن خدا دانسته شده است و اينكه فقط
از او بايد اطاعت كرد:
ان الحكم الّا للّه امر الّا تعبدوا الّا اياه؛[1] حكم جز از آن خدا نيست، دستور داده است جز او را نپرستيد.
پس همه بايد چهره تسليم را به سوى او نمايند[2]
و در هرچه اختلاف داشته باشند، حكم آن زا بايد از خدا بخواهند[3]؛
چه اينكه پيامبر نيز وظيفه دارد بر طبق موازين مشخص شده از طرف خداوند، حكم كند،
و نبايد به خاطر ميل و درخواست ديگران، ذرهاى از آنچه كه خداوند فرو فرستاده
است، عدول نمايد[4].
حكم براساس «ما انزل اللّه» از چنان اهميتى برخوردار است كه علاوه بر
تأكيد بر آن در آيات متعدد، در سه آيه پياپى، انحراف از آن، موجب كفر، ظلم، و فسق
دانسته شده است:
... و من لم يحكم بما انزل اللّه فاولئك هم الكافرون ... و من لم
يحكم بما انزل اللّه فاولئك