نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 419
- سرپيچى نكردن از دستورات پيامبر صلّى
اللّه عليه و آله و سلّم.[1]- دزدى
نكردن.
- نكشتن فرزندان.
- زنا نكردن.
- جدا شدن از مشركين.[2] نتيجه آن
كه، هر چند بيعت مسلمانان با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم يك امر قطعى
است، ولى از آنجا كه بيعت اختصاص به حكومت و زمامدارى ندارد، لذا صرف بيعت را
دليلى براى اثبات اينكه ولايت و زمامدارى رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم
جوشيده از بيعت مسلمانان بوده است، نمىتوان دانست؛ چرا كه باز هم دليل، اعم از
مدعا است.
پنجم: بيعت و اكثريت
براى اينكه بيعت، بر نظريه «وكالت از سوى شهروندان» قابل انطباق
باشد و يا با اشكال ديگر مردمسالارى- از قبيل قرارداد اجتماعى روسو- تطبيق كند،
به ناچار بايد يك طرف اين پيمان، عموم شهروندان و يا اكثريت آنان و طرف ديگرش
زمامدار جامعه باشد؛ چرا كه تنها با مشاركت اكثريت مردم در اين پيمان، مشروعيت
حكومت، از ديدگاه طرفداران اين نظريه، قابل قبول است، وگرنه پيمان اقليت با شخصى،
براى زمامدارى، منشأ حكومت او بر اكثريت نمىتواند باشد.
ولى چنين پيمان مشروعيتدهندهاى در حكومت نبوى، تحقق نداشته است؛
زيرا حتى اگر بيعت رضوان را هم- آنگونه كه اين نظريهپرداز گمان برده است- مربوط
به حكومت و زمامدارى بدانيم، عدد شركتكنندگان در آن به دو هزار نفر
نمىرسيدهاند، درحالىكه در سال ششم هجرت، تعداد مسلمانان چندين برابر اين عده
بودهاند.
[1] - عبادة بن صامت:« تبايعونى على ان لا تشركوا
باللّه شيئا و لا تسرقوا و لا تزنوا و لا تقتلوا اولادكم و لا تأتوا ببهتان تفتريه
بين ايديكم و لا تعصونى فى معروف». حديث 7784 و 7785.
[2] - جرير:« بايعت رسول اللّه على فراق المشرك». حديث
2798 تا 2801.
نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 419