نام کتاب : دين و دولت در انديشه اسلامي نویسنده : سروش، محمد جلد : 1 صفحه : 418
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم
نيافتهايم.[1] نسائى
(محدث بزرگ قرن سوم هجرى) كه بخشى از كتاب معروف خود، «السنن الكبرى» را به «كتاب
البيعة» اختصاص داده است و براى جمعآورى احاديث مربوط به بيعت پيامبر صلّى اللّه
عليه و آله و سلّم تلاش كرده، در حدود پنجاه حديث درباره بيعتهاى پيامبر نقل
مىكند. اين احاديث، نشان مىدهد كه محور بيعتهاى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله
و سلّم با مسلمانان، اين گونه بوده است:
- اطاعت و پيروى.
- عدم تنازع و كشمكش با متوليان امور.
- بى اعتنايى به سرزنشهاى ملامتگران.
- عمل به حق.[2]- خيرخواهى
براى مسلمانان.[3]- فرار
نكردن از ميدان جنگ.[4]- اقامه
نماز و پرداخت زكا.[5]- جهاد.[6]- پرستش خدا و براى او شريك قرار
ندادن.[7].
[1] - نويسنده كتاب« دراسات فى ولاية الفقيه» تنها يك
شاهد تاريخى براى بيعت بر حكم، در عصر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ذكر
مىكند؛ ولى دلالت اين نقل تاريخى، مورد ترديد است و هرگز نمىتواند اثبات كند كه
در عصر حضرت، بيعت بر حكومت انجام مىشده است.( ر. ك: حسينعلى منتظرى، دراسات فى
ولاية الفقيه، ج 1، ص 516، به نقل از سيره ابن هشام، ج 2، ص 66).
[2] -« قال عبادة بن صامت:« بايعنا رسول اللّه على
السمع و الطاعة فى العسر و اليسر و المنشط و المكره و ان لا تنازع الامر اهله و ان
نقوم بالحق حيث كنا لا نخاف فى اللّه لومة لائم». حديث 7770 تا 7774.
[3] - قال علاقة بن جرير:« بايعت رسول اللّه على النصح
لكل مسلم». حديث 7777.
[4] - قال جابر بن عبد اللّه:« انما بايعناه على ان لا
نفرّ». حديث 7779.
[5] - قال جرير بن عبد اللّه:« بايعت النبى صلّى اللّه
عليه و آله و سلّم على اقام الصلاة و ايتاء الزكاة». حديث 7781.