بيعت كرد.[1] محققان تاريخ، تفسير و حديث نيز همين‌گونه نظر داده‌اند؛ مثلا شيخ مفيد از اين بيعت، به «پيمان بر صبر و مقاومت» ياد مى‌كند[2] و طبرسى مى‌گويد:

محور بيعت آن بود كه در هيچ شرايطى پيامبر را رها نكنند.[3] و قرطبى مى‌نويسد:

پس از آن كه خبر رسيد اهالى مكه، پيك حضرت را كشته‌اند، حضرت مسلمانان را به بيعت در جنگ و كارزار با مردم مكه فراخواند.[4] در مراجعه به متون فراوان تاريخى و حديثى، به اين نتيجه مى‌رسيم كه بيعت در آستانه وقوع درگيرى نظامى با مشركين، و آن هم بر محور «استقامت در جنگ» انجام گرفته است، و «بيعت بر حكومت»، ولايت و زعامت سياسى، در هيچ مأخذ تاريخى، تاكنون ديده نشده است.

ازاين‌رو، با توجه به شواهد فوق، احتمال تفسير اوّل درباره بيعت رضوان منتفى است و حتى طرح آن به عنوان يك احتمال هم در ميان دانشمندان اسلامى، از فرق مختلف، بى‌سابقه است.

علاوه بر اين، براى نويسنده مزبور، در تحليل و ارزيابى از بيعت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اشتباهات ديگرى نيز رخ داده است:

1. توشيح‌

وى اعلام رضايت خداوند در آيه شريفه‌ «لقد رضى اللّه عن المؤمنين اذ يبايعونك تحت الشجرة» را به معناى «توشيح و امضاى بيعت مردم با پيامبر» تلقى كرده است كه شريعت، در حدّ تأييد و امضاى انتخاب مردم نقش خود را ابراز داشته است، وگرنه،

[1] - بحار الانوار، ج 20، ص 330.

[2] - شيخ مفيد، ارشاد، ص 63.

[3] - طبرسى، اعلام الورى، ص 105.

[4] - تفسير قرطبى، ج 17، ص 276.