علاوه بر اين مشكلات فردى و اجتماعى، انسان با مشكل ديگرى نيز مواجه است كه آن، بى‌خبرى از نهايت مسير خود مى‌باشد؛ زيرا براساس اعتقاد به حيات اخروى و زندگى ابدى، عقل نسبت به حيات پس از دنيا تجربه‌اى ندارد، و اگر بخواهد طرح كلى خود را براى زندگى دنيا، هماهنگ با آينده جاودانه‌اش سازد، اظهار عجز و ناتوانى مى‌كند. از سوى ديگر، زندگى دنيوى با زندگى اخروى از چنان پيوستگى و پيوندى برخوردار است كه سعادت در آن زندگى، تنها با جدّ و جهد در اين زندگى تأمين مى‌گردد؛ چه اين‌كه حيات جسمانى و روحانى در تأثير متقابل با يكديگر بوده و از تأثير رفتار بر ساختار روانى انسان‌ها نمى‌توان غفلت ورزيد.

با توجه به اين ابهامات و مشكلات فكرى است كه ايدئولوژى بشرى نتوانسته است اطمينان‌بخش و اقناع كننده باشد، بلكه بر عكس با سرگشتگى و تحيّر همراه بوده است.

پس با توجه به اين‌كه مكتب و ايدئولوژى از ضروريات حيات اجتماعى است، و با قبول اين‌كه بشر از ارائه يك ايدئولوژى كامل و جامع ناتوان است، يا بايد انسان را محكوم به سرگشتگى بدانيم كه راهى براى نجات از سردرگمى‌ها ندارد، و يا اگر ديد ديگرى درباره هستى و آفرينش داريم و خلأ و پوچى را از نظام هستى نفى مى‌كنيم، بايد اعتراف كنيم كه اين نياز ضرورى بشر، از افقى فراتر از عقل، تأمين شده است، و «وحى»، خطوط كلى حركت بشر- شريعت- را ترسيم مى‌كند.

ابن سينا نياز انسان به شريعت الهى را كه به وسيله نبى بيان مى‌گردد، چنين توضيح داده است:

نياز به نبى و بيان‌كننده شريعت الهى و ايدئولوژى انسانى، در بقاى نوع انسان و در رسيدن انسان به كمال وجودى انسانى‌اش، بسى بيش‌تر است از نياز به رويانيدن مو بر ابروان و مقعر ساختن كف دو پا، و منافعى ديگر از اين قبيل كه صرفا در بقاى نوع انسان سود دارند، بدون آن كه ضرورت بقاى نوع ايجاب كند.[1] نتيجه اين بحث، به بيان متفكر اسلامى، شهيد مطهرى چنين است:

[1] - ابو على سينا، ص 304.