1. نياز به ايدئولوژى دينى‌

كدام ايدئولوژى مى‌تواند پشتوانه دولت قرار گيرد و با ارائه يك طرح كلى و جامع، مسير فعاليّت دولت و آرمان‌هاى آن‌را مشخص كند؟

ايدئولوژى‌هاى بشرى كه تنها از سرچشمه عقل و تدبير انسان سيراب مى‌شود، در ارائه اين طرح جامع با مشكلاتى مواجه است؛ زيرا در قدم نخست بايد به اثبات اين ادعا بپردازد كه «انسان قادر است براى همه مسائل زندگى خود، طرح كلى بريزد، و فكر بشر بر مجموع مصالح زندگى، احاطه دارد».

درحالى‌كه متفكران در اين زمينه، با ابهامات فراوانى روبه‌رو هستند. آن‌ها حتى در برابر آن‌چه ساده‌ترين مبانى نظرى ايدئولوژى جلوه مى‌كند، اختلافات فراوانى دارند؛ مثل اين‌كه سعادت چيست؟ و به چه وسيله بدان مى‌توان دست يافت؟ اين اختلاف نظرها، از آن‌رو بر مى‌خيزد كه استعدادها و توانايى‌هاى بشر به خوبى شناخته نشده است.

از سوى ديگر، زندگى اجتماعى، انسان را با هزاران مسئله و مشكل مواجه مى‌سازد، و در چنين زندگى‌يى او نمى‌تواند به تنهايى درباره سعادت خود، فكر كند و تصميم بگيرد و عمل نمايد؛ چرا كه سعادت، آرمان، ملاك‌هاى خير و شر، روش و وسيله‌هاى او، با سعادت و آرمان و ملاك‌هاى خير و شر و راه و روش‌هاى ديگران آميخته است.