شرايط رهبرى در نظام‌هاى سياسى‌

دانشمندان علوم سياسى، به بحث از شرايط حاكمان و دولتمردان، چندان روى خوش نشان نمى‌دهند، و اين‌كه فردى كه حكومت را به دست مى‌گيرد، بايد داراى چه خصوصيات و امتيازاتى باشد، براى آنان اهميت زيادى ندارد. بر اين اساس، در قانون اساسى بسيارى از كشورهاى پيشرفته، براى به دست گرفتن قدرت سياسى جامعه و اداره كشور، كم‌ترين شرايط ذكر شده است.

در انگلستان چون نظام سلطنتى حاكم است، اساسا هيچ شرط خاصى براى تعيين پادشاه در نظر گرفته نشده و سلطنت به شكل موروثى، از پادشاه به وليعهد منتقل مى‌گردد. در فرانسه براى آن كه فردى با انتخاب مستقيم مردم به رياست جمهورى برسد، كافى است كه از طرف حداقل پانصد نفر از شهروندان، به شوراى قانون اساسى معرفى شود و بيش از اين، شرطى وجود ندارد. در آمريكا رئيس جمهور بايد تابعيت آن كشور، 35 سال سن و 14 سال اقامت متوالى در آن‌جا، داشته باشد.

در هيچ‌يك از اين نظام‌هاى سياسى، در بالاترين مقام رسمى كشور، نه از نظر آگاهى و معلومات، و نه از نظر امانت‌دارى و وظيفه‌شناسى، و نه از نظر كاردانى و توانايى، شرطى در نظر گرفته نشده است. اين برخورد سهل‌پندارانه، با كسى كه قدرت سياسى جامعه را به دست مى‌گيرد و نظام را اداره مى‌كند، ريشه در يكى از اين دو عامل دارد: