5- اعزام مأموران اطلاعات و تحقيقات‌

رهبرى اسلامى، براى آگاهى از توطئه‌هاى داخلى و خارجى، به اطلاعات دقيق و قابل اطمينان نياز دارد، به ويژه در برخوردهاى نظامى، كه تنها با گردآورى اخبار صحيح از موقعيت و عملكرد دشمن، به اقدام مناسب مى‌توان دست زد و در غير اين صورت؛ نتيجه‌اى جز غافلگير و مقهور قرار گرفتن مسلمانان رخ نخواهد داد.

رسول خدا عده‌اى از مسلمانان را براى كسب خبر از شرايط دشمن و اطلاع از تصميمات و برنامه‌هاى آنان اعزام مى‌نمود. در كتاب‌هاى تاريخ و سيره، نام برخى از اين مأموران و نوع مأموريتشان ثبت شده است؛ مانند:

- عدى بن ابى الزغبا را در واقعه بدر براى كسب اطلاع از ابو سفيان، اعزام فرمود.

- قبل از حركت از مدينه به بدر، طلحة بن عبيد الله و سعيد بن زيد را به سوى شام فرستاد.

- در جنگ خندق، حذيفة بن يمان را براى خبرگيرى از قريش قرار داد.

- در قضيه هوازن، عبد الله بن حدرد را به ميان آن‌ها اعزام نمود.

- در احزاب، جبلة بن عامر، مأمور اطلاعاتى حضرت بود.[1] هم‌چنين در مواردى كه يكى از كارگزاران دولتى، مورد اتهام و سوءظن قرار مى‌گرفت، افرادى جهت تحقيق و بررسى از سوى حضرت مأموريت مى‌يافتند و اگر از فرماندهان جنگ، كسى مورد اتهام بود، رسول خدا برخى از اصحاب مورد اطمينان خود را، جهت بررسى و ارائه گزارش، همران آن سپاه اعزام مى‌نمود.[2]

[1] - التراتيب الاداريه، ص 361- 362.

[2] - حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 11، ص 44.