نام کتاب : بانكدارى از نگاه اسلام نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 63
نمىتوان احتمال زيان را در عقد مضاربه نفى كرد،
هر چند نوسان شاخصهاى بازار به نفع عقود مضاربه باشد. در عقود مضاربه، احتمال
خسارت را به دليل شرايط غير مترقبه نمىتوان از بين برد. به همين دليل، مردم و
تاجران تشويق نمىشوند تا سرمايه خود را در بانكهاى اسلامى بدون ربا بگذارند، در
حالى كه علاقهمندند سرمايه خود را در بانكهاى رايج بگذارند.
در
پاسخ مىتوان گفت: بانك بدون ربا مىتواند احتمال خسارت و ضرر در قراردادهاى
سرمايهگذارى را با محاسبه احتمالات، تا حد صفر برساند؛ زيرا بانك بدون ربا، عقد
مضاربه را براى هر مشترى خود جداگانه منعقد نمىكند، بلكه در بخشهاى تجارى مختلف،
با سرمايه مشترك مشتريان خود كه مثلا كمتر از صد نفر نيستند- قراردادهاى تجارى
متعددى مىبندد. بنا بر اين، همه مشتريان در سرمايه هر يك از اين قراردادهاى تجارى
به نسبت خود شريكند و در پرتو اين امر و به حساب احتمالات، خسارت در تمامى اين
قراردادها نامحتمل است. البته احتمال خسارت در برخى از اين قراردادها وجود دارد،
ولى با شرايطى كه براى عقد مضاربه بيان شد، سود، صد در صد تضمينى است و چه بسا اين
سود، بسيار بيشتر از سودى باشد كه از بانكهاى ربوى رايج به دست مىآيد؛ به ويژه
زمانى كه اوضاع بازار به صورت مستمر در حال رشد و بهبود باشد.
تا
اينجا روشن شد كه سود، همانگونه كه در بانك سنتى ربوى تضمينى است، در بانك
اسلامى بدون ربا نيز تضمينى است، بلكه گاه سود بانك بدون رباى اسلامى به مراتب،
بيشتر از سود بانك سنتى است. براى همين گفتيم كه نقش بانك اسلامى از نقش بانك
رايج در رشد اقتصادى و
نام کتاب : بانكدارى از نگاه اسلام نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 63