دُنياكم، ولا تَستَعمِلوا جَوارِحَ غُذِّيت بِنِعمَتِهِ فِى التَّعَرُّضِ لِسَخَطِهِ بِمَعصِيتِهِ، وَاجعَلوا شُغلَكم فِى التِماسِ مَغفِرَتِهِ، وَاصرِفوا هِمَّتَكم بِالتَّقَرُّبِ إلى طاعَتِهِ. مَن بَدَأَ بِنَصيبِهِ مِنَ الدُّنيا فاتَهُ نَصيبُهُ مِنَ الآخِرَةِ، ولَم يدرِك مِنها ما يريدُ، ومَن بَدَأَ بِنَصيبِهِ مِنَ الآخِرَةِ وَصَلَ إلَيهِ نَصيبُهُ مِنَ الدُّنيا، وأدرَك مِنَ الآخِرَةِ ما يريدُ.[894]

اى مردم! به وظيفه خويش براى اصلاح آخرتتان روى آوريد و از دنيايتان كه براى شما ضمانت گشته، روى گردانيد؛ و با اعضايتان كه از نعمت خداوند تغذيه مى‌گردد، در روى آوردن به خشم او با انجام دادن گناه، استفاده نكنيد؛ و همواره از خداوند آمرزش طلبيد؛ و همّت خود را از طريق بندگى‌اش صرف نزديك شدن به خدا كنيد. هر كس نخست به نصيب خود از دنيا بپردازد، بهره آخرتش از كف وى مى‌رود و از دنيا نيز آنچه را مى‌خواهد، به دست نمى‌آورد؛ و هر كه نخست به بهره آخرتش بپردازد، نصيب دنيايى‌اش نيز به وى مى‌رسد و از آخرت آنچه را بخواهد، به دست مى‌آورد.

ل- تنظيم خرسندى و ناخرسندى‌

از مسائل مهمّ زندگى، تنظيم حُزن (ناخرسندى) و سرور (خرسندى) است. خرسندى و ناخرسندى، از ابعاد مهم انسان است كه بايد آن را تنظيم نمود، نه اين كه آن را به حال خود واگذاشت. امام زين العابدين (ع) وقتى دچار غم و اندوه مى‌شد، از خداوند متعال، اين گونه درخواست مى‌كرد:

اللَّهمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ، وَاجعَل ثَنائى عَلَيك، ومدحى إياك وحَمدى لَك فى كلِّ حالاتى، حَتّى لا أفرَحَ بِما آتَيتَنى مِن الدُّنيا، ولا أحزَنَ عَلى ما مَنَعتَنى فيها.[895]

خداوندا! بر محمّد و آل او درود فرست، و در همه حال، به تمجيد و تعريف و ستايش خود بگمار تا اين كه به آنچه از دنيا به من دادى، سرمست نشوم و به خاطر آنچه از من گرفتى، غمگين نگردم.

اين، ويژگى انسان‌هاى رشديافته است. امام صادق (ع) نقل مى‌كند كه لقمان حكيم نيز داراى چنين ويژگى‌اى بوده است؛[896] امّا سؤال اين است كه چگونه مى‌توان به حُزن و سرور نظم داد و آنها را به شكل صحيح تنظيم نمود؟ پاسخ، در شناخت حقايق زندگى است. اگر حزن و سرور انسان،

[894]. عدة الداعى، ص 288؛ أعلام الدين، ص 339 ح 23؛ بحار الأنوار، ج 77 ص 182 ح 23.

[895]. الصحيفة السجادية، ص 91، دعاى 21.

[896]. امام صادق( ع)- فى صِفَة لُقمان-: لَم يفرَح بِشَى‌ءٍ إن أتاهٌ مِن أمرِ الدُّنيا، ولا حَزَنَ مِنها عَلى شَى‌ءٍ قَطُّ( تفسير القمّى، ج 2، ص 162؛ قصص الأنبياء، راوندى، ص 192؛ مجمع البيان، ج 8، ص 497؛ بحار الأنوار، ج 13، ص 410، ح 2).