كسب خير و خوشايندى، راهى جز توكّل بر خداوند متعال وجود ندارد. خداوند متعال در همين راستا مى‌فرمايد:

(وَ لا تَدْعُ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا يَنْفَعُكَ وَ لا يَضُرُّكَ فَإِنْ فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذاً مِنَ الظَّالِمِينَ* وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رَادَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.[666] و به جاى خدا، چيزى را كه سود و زيانى به تو نمى‌رساند، مخوان؛ كه اگر چنين كنى، در آن صورت، قطعاً از جمله ستمكارانى و اگر خدا به تو زيانى برساند، آن را بر طرف كننده‌اى جز او نيست و اگر براى تو خيرى بخواهد، بخشش او را ردكننده‌اى نيست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد مى‌رساند و او آمرزنده مهربان است).

در آيه نخست، خداوند متعال به مسئله سود و زيان اشاره و تصريح مى‌كند كه نبايد از منبعى كه سود و زيان به دست او نيست، درخواست كمك نمود.[667] سپس در آيه بعد، به دو ويژگى خداوند متعال اشاره مى‌فرمايد: يكى «كاشف الضر» و ديگرى «مفضل». در آيه ديگرى نيز به اين دو ويژگى اشاره شده است.[668]

در جاى ديگر، خداوند متعال در احتجاج با مشركان مى‌فرمايد:

(وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كاشِفاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ.[669] و اگر از آنها بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را آفريده؟» حتماً مى‌گويند: «خدا!» بگو: «درباره معبودانى كه غير از خدا مى‌خوانيد، چه فكر مى‌كنيد؟ اگر خدا زيانى‌ براى من بخواهد، آيا آنها مى‌توانند گزند او را برطرف سازند؟! و يا اگر رحمتى براى من بخواهد، آيا آنها مى‌توانند جلو رحمت او را بگيرند؟!» بگو: «خدا مرا كافى است و همه متوكّلان تنها بر او توكّل مى‌كنند!»).

در اين آيات، حمله ديگرى به مشركان شده و بر يگانگى خداى تعالى در ربوبيت و عدم صلاحيت شركا براى ربوبيت احتجاج شده است. در آيه نخست، شروع به اقامه حجّت شده و قبل‌

[666]. سوره يونس، آيه 106- 107.

[667]. اين خود مى‌تواند يك برهان در توحيد باشد و آن اين است كه:« انسان كسى را بايد عبادت كند كه مالك سود و زيان او باشد. تنها خداوند، مالك سود و زيان است. پس تنها بايد او را عبادت كرد». همين برهان، عبادت غير خدا را نيز رد مى‌كند:« انسان كسى را بايد عبادت كند كه مالك سود و زيان او باشد. غير خداوند مالك سود و زيان نيست. پس غير خدا را نبايد عبادت كرد».

[668].\i( وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ)\E( سوره انعام، آيه 17).

[669]. سوره زمر، آيه 38.