و پادشاهان قرار ميگرفتند ببغداد ميرفتند و مورد دوستى و ملاطفت خليفه واقع ميشدند.

بغداد در زمان هارون و مأمون آموزشگاهها و دبستانها و دانشكده بزرگى داشته كه مركز علم و دانش و كانون فضل و معرفت و پناهگاه دانشمندان بوده است و از اين حيث در آن وقت هيچ نقطه‌اى وجود نداشته كه بتواند با آن برابرى نمايد.

قسمت دوم- ترجمه و تاليف كتب طبى‌

اينك مختصرى از ترجمه و تأليف كتب طبّى را مينگاريم:

فتح مسلمين بر ممالك بزرگ و شهرهاى پر ثروت و جمعيّت تمدّن اسلامى را در آن برقرار نمود و اگر بتمدّن ممالك مفتوحه در بعضى قسمتها لطمه و صدمه‌اى وارد ساخته خوشبختانه علم طبّ از اين لطمات و صدمات محفوظ مانده است.

توضيح آنكه قبل از فتح ايران يعنى در دوره ساسانيان ترجمه‌هائى از كتب يونانى در سرزمين ما بفارسى بعمل آمده كه بعدا توسّط مترجمين بعربى ترجمه گرديده است ولى ترجمه‌هاى عمده و اساسى و فراوان در دوره اسلام و خلفاى عبّاسى بوده است با توجّه آنكه اين ترجمه‌ها و ترجمه‌هائى كه در زبان پارسى بعمل آمده اصل آنها تمام يونانى بوده است.

اوّل كسى كه در اسلام بترجمه كتب يونانى (كتب شيمى) پرداخته خالد بن يزيد بن معاويه ميباشد و از اين جهت وى را (حكيم آل مروان) لقب داده‌اند ولى عمده ترجمه‌ها در زمان مأمون خليفه عبّاسى بوده است.