جالينوس در تمام شعب طبّ از تشريح و وظايف الاعضاء و علم الامراض و درمان‌شناسى و داروسازى و ساير فنون طبّى تأليفاتى دارد كه قرنها كتب مطالعه و درسى عالم طبّ بوده و عدّه زيادى از كتب‌ [1] بقراط را تفسير نموده است و اطبّاء دوره تمدّن اسلامى از آن استفادات بسيار نموده‌اند چنانكه نظامى عروضى سمرقندى‌ [2] در مقاله چهارم كتاب خود در باب علم طبّ و هدايت طبيب بدان اشاره نموده و تأكيد قرائت كتب وى را مينمايد.

غير از ابقراط و جالينوس پزشكان ديگرى نيز در يونان مانند بليناس‌ [3] حكيم و ديوسقوريدوس‌ [4] و سلس‌ [5] بوده‌اند كه هر كدام از اين عدّه حقوقى بگردن پزشكان بعد از خود داشته و هر يك خصائصى از خود در طبّ بيادگار گذارده‌اند ولى اثرات بزرگى مانند جالينوس بدنيا معرّفى ننموده‌اند، امّا بايد گفت كه در بسط علوم طبّى در يونان و ممالك روم و اسكندريّه و سپس ايران بسيار ذى دخل بوده‌اند.

انتقال طب يونانى از يونان به ايران‌

پس از اين دوره بر اثر اختلاف مذهبى كه در امپراطورى روم شرقى بين امپراطوران و علماء و اطبّاء پيدا شد دوره جديدى در تاريخ طبّ ايران و بالنّتيجه طبّ اسلام هويدا گرديد كه شايان دقّت و توجّه فوق العاده است. اين دانشمندان كه نسطورى بوده بعقيده‌

[1] - مانند كتاب فصول و تقدمة المعرفه و اخلاط و ابيذيمياى بقراط و امثال آنها كه جالينوس تفسير نموده و سپس توسّط مترجمين دوره اسلامى بعربى ترجمه شده است.

[2] - «..... پس از كتب بسائط يكى بدست آرد چون سته عشر جالينوس يا حاوى محمّد زكريّا يا كامل الصّناعه يا صد باب بو سهل مسيحى يا قانون بو على سينا يا ذخيره خوارزمشاهى و بوقت فراغت مطالب همى‌كند .....»

[3] -Pine I'ancien .

[4] -Dioscoride .

[5] -Celse .