نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 508
حجم يك غشا يا دو غشا كه در اين صورت، حركت سنگين مىگرديد؛ و اگر
تعداد آن چهار عدد بود، جرم آن بسيار كوچك (باريك) مىشد و در اين صورت فايده آن
منتفى مىگرديد و اگر جرم آن نيز بزرگ مىبود، مجراى آن تنگ مىگرديد.
شريان وريدى داراى دو غشاى [1] رو به داخل مىباشد و در آن به وجود دو غشا بسنده گرديد، زيرا در
خصوص شريان وريدى نياز به استحكام دريچه [2] به اندازه نيازى كه در شريان اورتى احساس مىشود، نيست، بلكه نياز
در شريان وريدى به سستى آن بيشتر
احساس مىشود تا تخليه گاز دودى و خون جارى به ريه توسط شريان وريدى
به سهولت انجام پذيرد.
فصل سوم: تشريح شريان بالارو
شاخه بالارو (آئورت صعودى) از دو بخش شريان اورتى به دو شعبه جداگانه
تقسيم مىشود: بزرگترين [3] آن دو به طرف گودى سينه [4] بالا مىرود، سپس با تمايل به سمت راست به گوشت نرمِ توتى شكل [5] كه در آنجا قرار دارد، مىرسد و در
آنجا به سه شاخه تقسيم مىگردد: دو شاخه از آن دو شريانى مىباشند كه سباتى نام
گذارى شدهاند و اين دو به سمت راست و چپ همراه با دو وريد عمقى وداج [6]، كه دربارة آن سخن خواهيم گفت،
[1] دريچه ريوى (Pulmonary Valve( سوراخ ريوى را محافظت مىكند و داراى سه لت
نيمه هلالى است ... از اين سه لت نيمه هلالى، يكى در خلف و دو تا در قدام قرار
گرفتهاند. (ضروريات آناتومى اسنل، ص 162)
[2] عبارت ابن سينا در قانون موافق نسخه تهران و آملى و جيلانى
«احكام السكر» مىباشد، سكر به كسر سين در لغت يعنى آب را مسدود كردن و بند آوردن
و در اينجا به معناى دريچه جهت ممانعت از بازگشت خون شريانى به داخل بطن چپ قلب
مىباشد.
[4] در نسخه بولاق «اللثة» مىباشد كه نادرست است، لذا طبق نسخه
تهران و آملى «اللبة» كه به معناى گودى سينه و محل چسبيدن دو ترقوه است ترجمه
گرديد.
[5] غده توتى شكل كه اهوازى در كامل الصناعه (ج 1، ص 75) مىگويد:
غدهاى بزرگ كه در اجزاى بالاى جناغ گسترده مىباشد ... موضع تكيه شريانهايى است
كه از شريان ابهر (اورتى) مىآيد.
غده تيروئيد (Thyroid Gland( در گردن قرار گرفته ... غده تيروئيد عضوى
بسيار پر عروق است. (ضروريات آناتومى اسنل، ص 392)