نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 398
كشيدن اعضاى سنگين (توسط عضله) به سمت منشأ آن،
[1] سست مىگرداند، لذا آفريدگار، كه نامش عزيز باد، نعمتى ارزانى داشت
و آن، فرستادن جزيى از مغز كه همان نخاع باشد به پايين بدن همانند جويبارى كه از
چشمه جارى مىشود تا اين كه از آن بهره عصب در كنارهها و انتهاى بدن به اندازه
نزديكى و موازات نسبت به اعضاى بدن توزيع گردد، سپس مهرههاى پشت را كانالى مطمئن
براى آن قرار داد؛
2. مهرههاى پشت نگهدارنده و سپرى براى اعضاى ارزشمند جلوى آن
مىباشند و به همين منظور براى مهرهها خار و زوايد آفريده شده (تا جنبه دفاعى آن
قوىتر باشد)؛
3. ستون مهرهها آفريده شده تا شالوده و پى براى تمام استخوانهاى
بدن باشد مانند چوبى كه در نجارى كشتى در ابتدا آماده مىكنند و سپس چوبهاى ديگر
را در آن قرار داده و به آن مىبندند، به همين خاطر ستون پشت سخت (صلب) آفريده شده
است؛
4. ستون پشت باعث به قامت ايستادن انسان بدون تكيه گاه مىباشد و
چرخش به جهتهاى مختلف را براى انسان امكان پذير مىگرداند، لذا ستون پشت به صورت
مهرههايى كنار هم چيده و نه يك استخوان و نه استخوانهاى متعدد آفريده شده است و
مفصلهاى بين مهرهها نه سست است كه باعث ناتوانى در ايستادن گردد و نه آن قدر سفت
كه مانع خم شدن و انعطاف.
فصل هفتم: تشريح مهرهها
مىگوييم: مهره، استخوانى است كه در بين آن، سوراخى قرار دارد كه
رشته نخاع از آن عبور مىكند، براى هر مهره، گاه چهار زايده مىباشد در سمت راست و
سمت چپ از دو جانب سوراخ، [2] زايدهاى كه رو به بالاست بالارو، و آن كه رو به پايين است، پايين
رو و
[1] كشيدن عضو به سمت مبدأ به وسيله ايجاد انقباض در عضلات نياز
به نيروى زيادى دارد لذا بدان استدلال شد ولى رفتن عضو به سمت خلاف مبدأ با انبساط
عضلات، نيروى كمترى مىخواهد.
[2] در نسخه بولاق «و از دو طرف سوراخ» دارد، كه در نسخه آملى و
جيلانى واو عطف وجود ندارد و آملى در توضيح مىگويد: بدون واو صحيح است.
نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 398