نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 358
توزيع گرديد و به هر عضوى از بدن رسيد، هضم چهارم (هضم بافتى و عضوى)
در آن عضو رخ مىدهد. [1]
فضولات و مواد دفعى گوارش
فضولات هضم اول در معده، از راه رودهها تخليه مىگردد.
فضولات هضم دوم در كبد، بيشترين آن از راه ادرار، و به جا مانده آن
به سمت طحال و زهره، تخليه مىگردد.
فضولات دو هضم ديگر (يعنى سوم و چهارم) از راههاى گوناگون از بدن
پاكسازى مىگردد.
1. به صورت تحليل نامرئى از بدن؛
2. از راه عرق كردن؛
3. به شكل چرك از منافذ پيدا، مانند: سوراخ بينى و گوش و از منافذ
ناپيدا، مانند: روزنههاى سطح پوست؛
4. از راههاى غير عادى، مانند: ورمهاى (و دملهاى) باز شده؛
5. از راه رشد زايدههاى بدن، مانند: مو و ناخن.
استفراغ صاحبان اخلاط رقيق
بدان كسانى كه اخلاط رقيق در بدن دارند با تخليه آن دچار ضعف
مىگردند، و اگر منافذ پوستى آنان نيز فراخ باشد به توان و نيروى آنان آسيب جدى
وارد مىشود، زيرا هرگونه تحليل كه در بدن اتفاق مىافتد، باعث ضعف جسمانى
مىگردد، و علاوه بر اين چون اخلاط رقيق به سهولت از بدن خارج مىشوند و هر آنچه
به آسانى، تخليه و تحليل پذيرد، روح [2] را به آسانى همراه با خود، تحليل مىبرد.
[1] در هضم كبدى و عضوى، استحاله كامل به وجود مىآيد كه از آن به
تبديل صورت نوعى ياد مىشود، ولى آنچه در هضم معدى و عروقى رخ مىدهد تبديل جزيى و
ايجاد آمادگى براى هضم كبدى و بافتى مىباشد.
[2] مقصود روح طبى مىباشد كه در بحث ارواح خواهد آمد.
نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 358