نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 359
اسباب تحريك اخلاط در بدن
بدان همان گونه كه براى پيدايش اخلاط در بدن اسباب و عواملى وجود
دارد، براى حركت اخلاط نيز وجود اسباب ضرورى است، هرگونه حركت [1] يا چيزهاى گرم
[2] باعث تحرك خون و صفراء در بدن مىگردد، و چه بسا خلط سوداء نيز به
حركت آيد و تقويت گردد، ولى بىتحركى و سكون باعث تقويت خلط بلغم و بعضى از اصناف
سوداء در
بدن مىگردد.
نقش تخيلات در تحريك اخلاط
نفس توهّمات [3] باعث حركت اخلاط در بدن مىگردد؛ مثلًا نگريستن به چيزهاى سرخ، باعث
حركت خون مىگردد، لذا شخصى كه دچار خون ريزى از بينى شده، از خيره شدن به اشياى
سرخِ درخشان بر حذر شده است (زيرا باعث خون ريزى بيشتر مىگردد).
اين بود گفتار ما پيرامون اخلاط و چگونگى توليد آن، و مناقشه با
مخالفان و كسانى كه در درستى اين مباحث ترديد مىكنند، به عهده حكيمان مىباشد نه
طبيبان.
[1] شامل حركت جسمانى و نفسانى مانند شادى و خشم و ....
[2] شامل غذاها و دواهاى گرم و گرماى خورشيد و محيط.
[3] توهّمات نفسانى مبادى حدوث احوال و تغييرات جسمانى مىگردد،
مثلًا شخص تندرست در اثر توهم بيمارى بيمار مىگردد يا شخص بيمار در اثر تلقين و
توهم تندرستى بهبودى مىيابد.
نام کتاب : ترجمه قانون در طب نویسنده : ابن سينا جلد : 1 صفحه : 359