شيوه تصحيح نسخه قانون‌

با توجه به آنچه در خصوص نسخ قانون بيان شد، بهترين شيوه از بين روش‌هاى تصحيح متن قانون، روش تصحيح بينابين مى باشد يعنى تصحيح بر مبناى نسخه اساس و تصحيح التقاطى هر دو، زيرا ما به دلايلى كه بيان شد- يعنى شهرت و رواج، خوش خطى نسبى و اغلاط سطحى كمتر- و بر خلاف ميل خود مجبور مى باشيم كه نسخه بولاق را نسخه اساس قرار دهيم، هر چند اين رجحان آن قدر ممتاز نيست و براى تصحيح اغلاط فاحش آن از شيوه التقاطى استفاده مى كنيم، بنابراين شيوه اتخاذ شده شيوه بينابين است كه از مجموع دو روش تصحيح بر مبناى نسخه اساس و تصحيح التقاطى تشكيل مى گردد.

اين شيوه در جايى استفاده مى شود كه نسخه اى نه آن قدر ممتاز است تا بر ديگر نسخه ها رجحان يابد و مبنا قرار گيرد و نه آن قدر كم اهميت كه داخل در تصحيح التقاطى گردد، بنابراين با توجه به آنچه درباره نسخه بولاق بيان كرديم، آن را نسخه اساس نسبى قرار داديم.

2. استفاده از شروح در ترجمه قانون‌

در اين ترجمه، هم در تصحيح نسخه و هم در ترجمه متن، از شروح و منابع فرعى استفاده شده است كه در خصوص تصحيح نسخه، سخن گفته شد.

1. تحفه سعديه از شروح بسيار مبسوط و معروف كتاب اول قانون (كليات) مى باشد كه توسط حكيم قطب الدين محمد بن مسعود شيرازى به رشته تحرير در آمده است. از اين شرح مفصّل در ابتدا و در مواردى اندك استفاده شده است، زيرا اهم مطالب تحفه سعديه را شارح آملى در شرح خود بدون اطاله كلام (و به تعبير خود بدون رطب و يابس) بيان نموده است؛ و علاوه بر آن اهم مبحث امور طبيعيه، در تشريح اعضاى مفرد مى باشد كه علامه شيرازى از شرح آن صرف نظر نموده است.

از تحفة سعديه در مباحث بعدى قانون، مطالب بسيار ارزشمند و نفيسى مورد استفاده قرار گرفته است.