آيه اين چنين فطرت انسان را مورد خطاب قرار مى‌دهد و وجدان او را بيدار مى‌كند و در برابر او پرده از جوهره حقيقت و واقعيّتى كه هيچ شكّى در آن نيست، بر مى‌گيرد و باعث مى‌شود كه او به خود بازگردد و تجربه‌هاى گذشته را بياد آورد، و بياد آورد آن كسى را كه در روزهاى گرفتارى و درماندگى، دعايش را مستجاب مى‌كرد و گرفتاريها و رنجها و زيانهايش را بر طرف مى‌ساخت.

امّا انسان در بسيارى از اوقات كارهايى دور از وجدان و فطرت مى‌كند و خدا را از ياد مى‌برد و استجابتهاى او را به فراموشى مى‌سپارد، خدا دعايش را اجابت مى‌كند و بدى را از او دفع مى‌سازد و او در لحظه‌هاى درماندگى به خدا پناه مى‌برد ولى بعد از آن در كارهايش شرك مى‌ورزد و جز گاهى از اوقات، اين لحظه‌ها را به فراموشى مى‌سپارد.

دعا و مستكبران‌

كسى كه از «دعا» و «تضرّع» در پيشگاه خداوند سر مى‌پيچد و در واقعيت استكبار مى‌ورزد، چه سرنوشتى خواهد داشت؟ قرآن در جواب مى‌گويد:

(وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ).

(سوره غافر، آيه 60)

«

خداوند شما گفت مرا بخوانيد تا براى شما استجابت كنم، آنانكه از عبادت من سر مى‌پيچند بزودى با زارى و خوارى به جهنّم خواهند رفت.»

آنانكه به نيايش بر نمى‌خيزند و در پيشگاه خدا «تضرّع» نمى‌كنند، از دعا سر مى‌پيچند؛ از اينروست كه خوار و زار به «جهنّم» خواهند رفت. بر انسان است كه در هر كار كوچك و بزرگ، خدا را بخواند و از دعا سر نپيچد و درست نيست كسى بگويد: من كار مى‌كنم و جنبش دارم پس نيازمند نيايش نيستم. سؤال اين است: چگونه كار مى‌كنى؟ و در زندگيت چگونه جنبشى دارى؟ آيا به توفيقى از