- 5- ضرورت پژوهشهاى مقايسه‌اى‌

اين پژوهشِ مقايسه‌اى با جُستارهاى نوين، مقدّمه بحث ما پيرامون ارزشهاى الهى به شمار مى‌آيد كه نخست از قرآن كريم و سپس از احاديث شريف، الهام مى‌گيريم.

ضرورت اين پژوهش مقايسه‌اى از اين واقعيت بر مى‌خيزد كه پژوهشگران اسلامى از اين بخش از انديشه اسلامى كه بنيان ديگر احكام فرعى است غفلت ورزيده‌اند، و به دليل همين غفلت- اگر با حُسن ظنّ بنگريم- يا تجاهل بود كه كتب فقه و يا اصول فقهى كه من ديدم جز در موارد اندك از اين ويژگى تهى بود و همين ما را وادار كرد تا ابعاد اين بحث را بر اساس كتب نوين علمى بكاويم، كتب نوين علمى كه دراين زمينه پژوهش وافى كرده، موضوعات بحث را متبلور و آشكار ساخته و پرسشهاى حيرت برانگيزى را پيرامون آن بويژه درباره مسائل نو طرح كرده است.

اينجا بود كه اين پژوهش، رنگ مقايسه‌اى يافت و همان فوايدى را دربر گرفت كه در پژوهشهاى مقايسه‌اى در تشريع اسلامى، اميدِ آن مى‌رود و به اختصار مى‌توان اين فوايد را چنين برشمرد:

اوّل- مشخّص نمودن موضوع پژوهش به‌گونه‌اى علمى و كامل، چنانكه هر بحثى نيازمند فرضيه‌اى است كه ريزه‌هاى داده را نيز دربر داشته باشد.

دوم- طرح پرسشهاى سرگردان و تازه‌اى كه بايد آنها را، به منظور زمينه‌سازى استنباط پاسخهاى كافى، بر اصول علمى كه از قرآن كريم استفاده شده عرضه داشت.

سوم- نقد تئوريهاى نوين موجود و بيان مقدار پيوند آن با شريعت، و ميزان همسويى يا ناهمسويى ميان آن دو.