از اين جاست كه حقوق، متناسب با تغييراتى كه بر جامعه عارض مى‌شود نمودى گونه‌گون مى‌يابد.

پاند دراين زمينه جستارى گسترده به انجام مى‌رساند و ما نيز به سهم خود- به خواست خدا- در جلد چهارم اين مجموعه به پژوهش ارزشهاى اجتماعى مى‌پردازيم و ديدگاههاى تطبيقى فراوانى را مى‌كاويم، ليكن پيش از آن شايسته است به بحث پيرامون مهمترين ارزشهايى بپردازيم كه حقوقدانان به بحث پيرامون آنها پرداخته‌اند و پرده از پيوند ميان آنها برگرفته‌اند، اين مهمترين ارزشها عبارتنداز: امنيّت، عدالت و پيشرفت (يا خير عمومى).

- 4- امنيّت، عدالت و پيشرفت‌

اوّل- امنيّت‌

پيش از آشكار كردن ابعاد ارزش امنيّت بايد حقيقتهاى زير را دانست:

1- امنيّت، يعنى نظمى استوار بر قواعدى ثابت كه سلامت شهروندان يك جامعه را تضمين كند، و خون، مال، آبرو و آزاديشان را محترم شمارد. فايده قواعد ثابت نظم امنيّتى تنها احساس آرامش هر فرد نيست، بلكه اين فرصت را نيز در اختيار او مى‌نهد كه بتواند نتايج عملكرد خود و حدود اختيارات خويش را از پيش بداند و زمام عملكردهايش را در محدوده‌اى كه قبلًا شناخته شد، رها كند.

2- ارزش امنيّت گاهى در سطح فلسفه عمومى زندگى مورد بحث قرار مى‌گيرد كه در فصل گذشته از آن سخن رفت و آنجا گاهى در سطح ديگر ارزشهاى والا همچون كرامت، آزادى و پيشرفت مطرح مى‌شود و گاهى از اين ارزشها پا فراتر مى‌نهد و زمانى از آن فروتر مى‌آيد، ليكن در اينجا سخن از ارزش امنيّت در سطح فلسفه حقوق و هدف از آن است و لذا امنيّت (نظم) مهمترين ارزش حقوقى مى‌گردد، زيرا نخستين فايده قانون فراهم آوردن امنيّت است و به نظر مى‌رسد كه برخى مشخّص‌