داده‌اند. اين موجب مى‌شود پاره‌اى از لذّتها از پاره‌اى ديگر زلالى و پيرايش بيشترى داشته باشد و در نتيجه از ثمر بخشى فزونترى برخوردار باشد. اينها منابعى خشك ناشدنى هستند كه لذّتهاى جديدى را براى ما و اطرافيان ما فراهم مى‌سازد. در رأس اين لذّتهاى والا كه از لذّات جسمانى برتر هستند لذّات «قلبى» همچون «اخلاص و ايثار» است كه به هيچ وجه سرچشمه آنها خشك نمى‌شود، و هماره لذّتهاى جديدى را با خود دارند كه هم به بخشنده و هم به دريافت كننده مى‌رسد (زيرا آنها لذّتهايى را به وجود مى‌آورند كه بر قدرشناسى استوار است).

«در حقيقت هر جامعه‌اى كه براين بنيان زرّين مسيحيّت «يكديگر را دوست بداريد» استوار باشد والاترين جامعه نسبت به فرد و اجتماع تلقّى مى‌شود. از همين رو «ميل» اخلاق خود را از همه ابعاد، مفيد مى‌داند زيرا آن، لذّت حقيقى را براى شخص روشن مى‌كند و او را وامى‌دارد تا از طريق رفتار خود در ديگران رويكرد نيك مشابهى ايجاد كند، و راه را براى رسيدن به جامعه‌اى مى‌گشايد كه در آن «سعادت كامل» فراهم آمده و «منافع» شخصى و عمومى چنان با يكديگر پيوند خورده‌اند كه هرگز گسسته نمى‌شوند. [1]»

نقد مكتب سودگرايى‌

اوّل- اين طرز تفكّر كرانه‌هاى واژه «لذّت» و «سود» را تا آنجا مى‌گستراند كه مفهوم نيكبختى و سعادت را هم دربر مى‌گيرد و همه همداستان هستند كه همان هدف انسان است، ليكن پرسش مهم اين است كه سعادت كدام است (و يا آن گونه كه ميل مى‌گويد: لذّت ويا سود كدام است؟).

دوم- بنياد لذّت انسان آگاهى از زندگى [هستى‌] است. اين آگاهى، گاهى با دهش، و گاهى با ستانش و يا با پيوند فعّال با طرفى ديگر رخ مى‌نمايد، به نظر مى‌رسد «ميل» با ژرف انديشى خود توانسته است بُعدى از اين حقيقت را باز يابد.