نام کتاب : مبانى تشريع اسلامى(3) نویسنده : مدرسى، سيد محمد تقى جلد : 1 صفحه : 133
و حتّى مسيحيّت محافظه كار به شمار مىآيد عصر تأمّل اخلاقى نوين را
در اروپا گشود و پاسكال در بيشتر انديشههاى خود از آن پيروى كرد.
از نگاه اين مكتب وجود «نظم طبيعى» را خداوند متعال پديد آورده است،
و انديشه ما از درك همه پايانههاى اين «نظام» ناتوان است و از همين روى به هيچ
چيز اطمينان قطعى نمىيابيم (نه افكار كافران و نه تعصّب متديّنان) و والاترين
ارزش، «تسليم» در برابر «طبيعت» و پيگيرى عرفى است كه پيشينيان بر آن بودهاند و
از قدمت آنها درستيشان را دريافتهايم، و نيز بهره ورى از همه منابع زمين، سخت
نگرفتن (دورى از تكلّف)، كنارهگيرى از آز، پذيرش مرگ و درد به اعتبار آنكه
«طبيعى» هستند. [1]
نقد مكتب مونتنى
انديشه نظام الهى و پذيرش آن و انديشه نارسايى عقول ما در شناخت
اهداف آن، دو انديشه پذيرفته شده به شمار مىآيند، ولى هر دو ناقصاند، زيرا در
پرتو «عقل و وحى» است كه شناخت امورى از اهداف نظام كل كه با ما در پيوند هستند در
اختيار ما نهاده شده است، و آنها ارزشهاى حق (تقوا)، عدل، احسان و در نتيجه همان
چيزهايى هستند كه راه ما رابه سوى خداوند صاحب عرش كوتاه مىكند؛ خدايى كه نظام را
مقدّر كرده و همچنان تدبيرش مىكند. بهره بردن از طبيعت نيز در محدوده آن ارزشها
كارى پسنديده است، و آز و زياده روى بدون ترديد به امورى منجر مىشود كه با اين
اهداف و ارزشهاى والا ناهمسوست.
دكارت
دكارت كه حاكمِ تحوّل فلسفه روزگار معاصر شمرده مىشود معتقد است كه
ارزش اخلاقى، به كارگيرى هوى و هوسها در راه رفتار هنجار است،