به طور مرتّب در حال خلق كردن است. «عليم» هم هست. اين گونه نيست كه خلق بكند و تمام بشود.

او هم «خلّاق» و هم به خلق خود عالم است. مانند مثلًا چشمه نيست كه آب از آن مى‌جوشد ولى خودش خبر ندارد كه دارد آب از آن تراوش مى‌كند؛ ازخورشيد نور مى‌تابد ولى خود خبر ندارد كه نورش تابش پيدا كرد و به كجا رفت؛ به اتاق من تابيد. و يا در جاى ديگر، امّا خدا اين گونه نيست.

خداوند «لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ» است، در روايات آمده است كه: «حتّى وهمى كه در انسان پيدا مى‌شود، نوعى ولادت در ذهن انسان است. خداوند حتّى چنين ولدهايى هم ندارد.»

اين طور نيست كه خدا خواب باشد و مخلوقات يكى يكى از درون خدا بيرون مى‌آيد!

/ ب‌

«يكوُن» بين كاف و نون رخ مى‌دهد!

حال، خلّاقيت خداوند چگونه است؟

در آيه‌ى 82 مى‌خوانيم:

انَّما امْرُهُ اذا ارادَ شَيئاً أنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ:

چون ما در چارچوب عبارت هستيم، عبارتى نزديك‌تر به حقيقت، از اين عبارت وجود ندارد. خلّاقيت وآفرينندگى خدا بين «كاف» و «نون» است! تا «كاف» گفته نشده، خلقى صورت نمى‌گيرد؛ ولى لازم نيست به «نون» هم برسد؛ به «نون» نرسيده، شى‌ء مزبور خلق شده است! فقط يك لحظه اراده است. حالْ چيست و چگونه است، همه‌ى اين سخنان كه در قرآن و همچنين در احاديث امامان آمده است، سخنانى مجازى است؛ چون لغت و زبان و الفاظ، براى بشر خلق شده است و وقتى بخواهيم چيزى را در قالب الفاظ به خدا نسبت دهيم، بايد در حدّ فهم خودمان اكتفا كنيم. مثلًا