مى‌گوييم: «در خدا حبّ، بغض، كراهت و ... وجود دارد.» ما بايد به اين تعابير و مفاهيم، به همان اندازه كه مى‌توانيم بفهميم، اكتفا كنيم. به ميزانى كه به منظور پى ببريم، بسنده كنيم و بيش از آن را از اين الفاظ محدود انتظار نداشته باشيم.

به ديوارِ سياه نزديك نشويد!

بنده قبلًا مطلبى عرض كردم و حالا هم به مناسبت كلمه‌ى «خلّاق»-/ كه در آيات نهايى سوره‌ى ياسين آمده است-/ دوباره عرض مى‌كنم: در علم فيزيك جديد، براى كشف آغاز خلقت، وقتى به جلو رفتند، آنقدر رفتند و رفتند تا به اين نتيجه رسيدند كه:

پانزده ميليارد سال پيش، در يك لحظه، انفجارى عظيم رخ داد و خلقت آغاز شد! و براى آن كه آن لحظه را ترسيم كنند، گفتند: اگر يك ثانيه رابر عده ده به توان چهل (يعنى «يك» و «چهل» صفر جلوى آن!) تقسيم كنيد، حاصل آن كه بخش بسيار بسيار بسيار كوچكى از يك ثانيه باشد- لحظه‌اى است كه آن انفجار عظيم رخ داده است! به اين لحظه، «زمن الصّفر» مى‌گويند. يعنى زمانى است كه به صفر نزديك‌تر است تا عدد.

ما تاكنون ميكروثانيه يا نانوثانيه- كه يك ميليونيم و يك ميليارديم ثانيه هستند- را شنيده‌ايم و شايد به سختى بتوانيم مقدار آن را تصّور كنيم. امّا اين لحظه، ده هزار ميليارد، ميليارد، ميليارد بار از نانو ثانيه كوچكتر است؛ در اين لحظه، هستى خلق شده است!

گفته‌اند: دو نفر از دانشمندان فيزيك‌شناس بلژيكى خواسته‌اند بدانند كه آن زمان چيست و چه طور شد؟ نشستند فكر كردند و فكر كردند و با كامپيوتر مشغول محاسبه و ... شدند؛ امّا ديوانه از اتاق بيرون آمدند! ديوانه شدند!

اين‌ها تازه مى‌خواستند مخلوق خدا را تصوّر كنند، ديوانه شدند؛ تا چه‌