آنها صيغههاى بسيارى است كه بر دوگونه مىباشند:
1- صيغ غير قياسى.
2- صيغ قياسى.
صيغ غير قياسى بسيارند و براى آنها قاعده و ضابطهاى وجود ندارد بلكه بقرينه مقام ميتوان معناى آنرا احراز نموده و بدست آورد مانند فرموده خداوند متعال:
كيف تكفرون بااللّه و كنتم امواتا ! چگونه و چطور بخدا كفر ورزيده در حاليكه ميميريد!
صيغ قياسى آن دو تا است.
1- افعل به.
2- ما افعل.
در « افعل به» كلمه « به » ضميرش فاعل و باء زائده است مانند:
احسن بزيد يعنى زيد چقدر نيكو است.
و در « ما افعل» كلمه « ماء » نكره مىباشد.
احكام فعل تعجب
براى دو صيغه تعجّب احكامى ذكر شده كه ذيلا به اهمّ آنها اشاره مىكنيم:
1- ايندو صيغه قابل صرف نميباشند فلذا ايندو را در زمره افعال غير متصرّف همچون: ليس، عسى، نعم قرار دادهاند.
2- در فعليكه ايندو صيغه را از آن اخذ مىكنند شرائطى است بشرح زير:
الف: لازم است سه حرفى باشد بنابراين از افعال ثلاثى مزيد مانند: انطلق و اقتدرو رباعى مجرّد همچون: دحرج ايندو صيغه را نميتوان بناء نمود.
ب: بايد متصرّف باشد لذا از « نعم » و « بئس » و « عسى » و « ليس » نميتوان آنها را بناء نمود.
ج: بايد فعل مزبور قابل كم و زياد باشد، بنابراين از افعالى چون مات و فنى ايندو