«على»
بفتح عين بر دو قسم است:
1- حرف جرّ كه شرحش در ضمن حروف جرّ گذشت.
2- اسم بمعناى فوق و آن زمانى است كه لفظ « من » بر آن داخل شود.
«عن»
بفتح عين بر سه قسم است:
2- حرف مصدرى چنانچه قبيله بنى تميم بجاى « اعجبنى ان تفعل» مىگويند:
اعجبنى عن تفعل.
3- اسم بمعناى جانب و آن در سه موضع مىباشد:
الف: در جائيكه بر سرش لفظ « من » داخل شده باشد مانند:
و لقد ارانى للرّماح درّية
من عن يمينى مرة و امامى
ب: بر آن لفظ « على » داخل شده باشد مانند:
على عن يمينى مرّ الطّير سنّحا
.....
قواعد صرف و نحو و روش تجزيه و تركيب ؛ ص186
مجرور و فاعل متعلقش دو ضمير براى يك مسمّى و مرجع باشند مانند:
دع عنك نهبا صحيح فى حجراته.
در اين مثال فاعل « دع » و مجرور « عن » هر دو ضمير مخاطب مىباشند.
«عوض»
بفتح عين و سكون « واو » و ضمّ ضاد، ظرف است براى استغراق مستقبل همچون كلمه « ابدا » با اينفرق كه « عوض » مختص به نفى است.
اينكلمه در صورتيكه اضافه شود معرب و در غير اينصورت مبنى بر ضمّ است.