«اجل»

بفتح همزه و جيم و سكون لام حرف جوب است مثل نعم لذا همچون « نعم » براى تصديق مخبر و اعلام به مستخبر و وعده دادن بطالب مى‌باشد تصديق مخبر مانند اينكه آنرا بعد از « قام زيد» بياوريم.

اعلام به مستخبر نظير اينكه آنكه بعد از « أقام زيد» قرار دهيم.

و وعده دادن بطالب مثل اينكه آنرا پس از « أضرب زيدا» بياوريم.

«اذن»

حرف بوده و در مقام جواب و جزاء آورده ميشود چنانچه وقتى كسى بگويد:

احبّك (دوستت دارم).

در جوابش مى‌گوئيم: اذن اظنّك صادقا (تو را صادق مى‌پندارم).

«ان»

بكسره همزه و سكون نون بر چهار نوع است:

1- شرطيّه مانند: ان ينتهوا يغفرلهم.

2- نافيه، اينقسم از « ان » هم بر جمله اسميه داخل شده مانند:

ان الكافرون الّا فى غرور.

و هم بر جمله فعليه در مى‌آيد نظير: ان اردنا الّا الحسنى.

3- مخفّفه از مثقّله، اينقسم نيز بر سر هر دو جمله داخل ميشود مانند:

ان كلّا لما ليوفينّهم.

4- زائده مانند: ما ان اتيت بشى انت تكرهه.

و غالبا بعد از « ماء » نافيه زائد قرار مى‌گيرد.