«ان»

بفتح همزه و سكون نون بر چهار وجه مى‌آيد:

1- حرف مصدرى بوده و فعل مضارع را نصب مى‌دهد مانند: و ان تصوموا خير لكم.

2- مخفّفه از مثقّله و آن بعد از فعل يقين و يا فعلى كه نازل منزله آنست واقع ميشود مانند: افلا يرون ان لا يرجع اليهم قولا .

3- مفسّره بمنزله « اى » مانند: فاوحينا اليه ان اصنع الفلك‌ .

4- زائده و آن در چهار موضع واقع ميشود:

الف: بعد از « لمّا » توقيتيه مانند: و لمّا لن جائت رسلنا لوطا سيئ بهم‌ .

ب: بين لو و فعل قسم مانند: اقسم ان لو التقينا و انتم ... .

ج: بين كاف و مجرورش مانند:

د: بعد از « اذا » مانند:

فامهله حتّى اذا ان كانّه ...

تنبيه‌

براى « ان » چهار معناى ديگر نقل شده باين شرح:

1- شرطيه همچون « ان » مكسوره.

2- نافيه.

3- معناى « اذ » .

4- بمعناى « لئلّا » .

«انّ»

بكسر همزه و تشديد نون به دو وجه مى‌آيد: