كه ضمير « هو » در « لايكون » مستتر بوده و به « الجائى منهم» عود مى‌كند.

6- فعل تعجّب مانند: ما احسن زيدا.

كه ضمير « هو » در « احسن » مستتر بوده و به « ما » عود مى‌كند.

2- نائب فاعل‌

نائب فاعل عبارتست از مفعولى كه پس از حذف فاعل بجاى آن قرار مى‌گيرد.

البته بايد توجّه داشت كه پس از حذف فاعل فعل را مجهول نموده آنگاه مفعول را بجاى فاعل قرار مى‌دهند مانند: ضرب عمرو (زده شد عمرو) كه ابتداء ضرب زيد عمرا بوده و پس از حذف « زيد » ضرب را مجهول كرده و پس از آن « عمرو » را بجاى زيد قرار دادند.

تذكّر

برخى از مفاعيل همچون:

1- مفعول دوّم در باب « علمت »

2- مفعول سوّم در باب « اعلمت »

3- مفعول له.

4- مفعول معه.

براى نائب فاعل واقع شدن صلاحيّت ندارند اعم از آنكه مفعول به در كلام بوده يا نباشد و جهت عدم صلاحيّت آنها را در كتاب « الدّرة الثمينه» آورده‌ام طالبين بآنجا مراجعه نمايند.

و امّا غير مفاعيل مذكور نظير: ظرف و جارو مجرور و تمييز بنابر قول كسائى.

در صورتيكه مفعول به در كلام باشد پس از حذف فاعل نيابت از فاعل با مفعول به بوده و با وجود آن نوبت به غيرش نميرسد ولى در صورتيكه مفعول به در كلام نباشد جملگى از اين نظر با هم مساوى بوده و هيچكدام بر ديگرى ترجيح ندارد.