3- مبتداء و اقسام آن‌

مبتداء بر دو قسم است:

1- مبتداء اسمى.

2- مبتداء وصفى.

مبتداء اسمى: عبارتست از هر اسمى كه از عوامل لفظى خالى بوده و در عين حال مسند اليه نيز باشد مانند « زيد » در مثال:

زيد قائم (زيد ايستاده است).

مبتداء وصفى: عبارتست از وصفى كه بعد از نفى يا استفهام واقع شده و اسم ظاهر يا ضمير منفصل را رفع داده باشد مانند:

أقائم زيد (آيا زيد ايستاده است).

در اينمثال « قائم » مبتداء وصفى است زيرا بعد از استفهام واقع شده و اسم ظاهر يعنى « زيد » را رفع داده است لذا « زيد » فاعل آن و جانشين خبر مى‌باشد.

و يا نظير:

ما قائم انت (تو ايستاده نيستى).

در اينمثال « قائم » مبتداء وصفى است زيرا بعد از نفى واقع شده و ضمير منفصل يعنى « انت » را رفع داده است از اينرو « انت » فاعل آن و جانشين خبر مى‌باشد.

4- خبر و اقسام آن‌

خبر عبارتست از كلمه‌اى كه مسند به واقع شده و رتبه‌اش بعد از مبتداء باشد مانند « قائم » در مثال: زيد قائم.

يا نظير « قام » در مثال: زيد قام.