«فَلا تَمُوتُنَّ إِلاّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» ؛ و نبايد كه مرگ به شما آيد، الاّ شما مسلمان باشى (ج ۱، ص ۶۱۴).
«وَ كُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النّارِ» ؛ و شما اى جماعت اوس و خزرج بر كناره كنده دوزخ بودى، «فَأَنْقَذَكُمْ مِنْها» ؛ خداى تعالى شما را برهانيد. و اين مثل است؛ يعنى شما نزديك بودى كه در دوزخ افتى (ج ۱، ص ۶۲۱).
«وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُو?مِنِينَ» ؛ ضعيف دل مشوى به اين هزيمت كه به شما رسيد و دلتنگ مشوى به اين غنيمت كه از شما فوت شد و شما غالب تر باشى اگر به قضاء و وعده خداى ايمان دارى (ج ۱، ص ۶۵۷).
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا» ؛ اى مؤمنان، صبر كنى و شكيبايى كار بندى، و صابروا و مصابره كنى بر وعده هاى خدا؛ يعنى بر انتظار وعده خدا، و رابطوا و خويشتن را موقوف كنى بر جهاد مشركان (ج ۱، ص ۷۱۳ به اختصار).
«درِ خيبر من كَندم، چون شما عاجز بودى؛ و بايستادم روز احد، چون شما بگريختى؛ و شب غار، جان تسليم كردم، چون شما ابا كردى؛ و جواب مسائل من دادم، چون شما جاهل بودى به آن» (ج ۱، ص ۷۸۶).
«يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا» ؛ خدا بيان مى كند براى شما تا گمراه نشوى (ج ۲، ص ۸۵).
«جلاس گفت: اگر محمد در اينكه مى گويد راست مى گويد، ما از خر بتريم. چون انصارى بشنيد، نام او عامر بن قيس بود، گفت: واللّه ! محمد راست مى گويد و شما از خر بترى و بيامد و رسول صلى الله عليه و آله را خبر داد» (ج ۲، ص ۶۱۲).
وقس على هذه الامثلة نظائرها، كه چنان كه گفتيم، در اين كتاب بيرون از حد احصاست.
ديگر از غرايب استعمالات اين كتاب استعمال پاره اى ادوات عربى است از قبيل «عند» و «انما» و «اما» (به كسر همزه) و «سواء» در وسط عبارات فارسى؛ مثل