شد و عمارت را هم قيمت نموديم و به خود زوجه‌اش داديم كه نصف قيمت را بپردازد و در راه متوفى صرف نماييم مقدارى از وجه نصف قيمت عمارت را داده و مقدارى هم باقى است و اظهار مى‌دارد كه هشت يك خودم در اين عمارت باقى است و طلبكارم در اين صورت اگر زوجه شخص متوفى بقيه وجه را ندهد وصى‌ها مديون هستند يا نه و ضمنا نصف عمارت و نصف گوسفندها با اثاثيه خانه به زوجه داده شده از نصف ديگر زوجه هشت يك مى‌برد يا نه.

ج‌

- در فرض مسأله اگر ساير ورثه غير از زوجه وصيت را امضاء كرده باشند واجب است بهمان نحوى كه موصى معين كرده عمل نمايند و امضاء زوجه و ردّ او اثرى ندارد و اگر ساير ورثه امضاء نكرده باشند ربع مجموع مال به زوجه مى‌رسد و اين در صورتى است كه وصيت باشد و اگر به صلح اموال را منتقل نموده با شرط مذكور بايد مطابق صلح مزبور عمل نمايند.

س 783

- شخصى وصيت نموده كه ثلث اموال او را به مصرف خاصى برسانند و ملكى را براى اين منظور معين نموده و پس از مدتى از دنيا رفته اكنون ملكى را كه معين نموده اگر نسبت به موقع وصيت سنجيده شود نصف تركه بوده، و اگر نسبت به حين فوت حساب شود ثلث تركه مى‌باشد مستدعى است بفرماييد وظيفه چيست.

ج‌

- اگر وصيت بعين معينه يا مقدار كلى از مال مثلا پنجاه هزار تومان باشد ثلث يا كمتر و بيشتر بودن نسبت به اموال حين وفات موصى سنجيده مى‌شود يعنى اگر ارزش آن عين در حين وصيت بمقدار نصف تركه بود و بعد به جهت نقصان قيمت يا زيادى آن يا بدست آمدن مال ديگرى براى موصى، ارزش آن در حين وفات موصى بقدر ثلث تركه است تمامى آن عين ثلث است و اگر در حين وصيت ارزش آن بمقدار ثلث بود و بعد از جهت بالا رفتن قيمت يا پائين آمدن اموال ديگر موصى يا تلف بعضى از اموال او ارزش آن در حين وفات بمقدار نصف است‌