آيه ى 79 سوره ى بقره، به صراحت بر تحريف آن ها اشاره دارد:

(فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللّهِ);

پس واى بر آنان كه كتاب را با دستان خويش مى نويسند و مى گويند اين كتاب از پيش خداست.[150]

شبهه ى چهارم

آياتى در قرآن كريم است كه ملاك سعادت را فقط سه چيز مى داند:

ايمان به خدا، ايمان به قيامت و عمل صالح; يعنى تابعيّت دين آسمانى و يا دين خاصى را شرط سعادت ندانسته است; مانند:

(إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ النَّصارى وَ الصّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ الْ آخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ);[151]

به درستى كسانى كه ايمان آوردند و كسانى كه يهودى هستند و مسيحيان و صابئين هر كه ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشد و كار شايسته انجام دهد، پس براى ايشان است نزد خدايشان، اجر; و ترس بر آنان نيست و اندوه ناك نشوند.

پس وقتى براى سعادت و رسيدن به كمال، تديّن به يكى از دين ها شرط نباشد، همه ى اديان در رابطه با سعادت همانند خواهند بود و اگر دين آسمانى هم مورد پذيرش باشد، به اين اعتبار است كه در آن، سه عنصر سعادت لحاظ شده است.

اين شبهه، اولين بار از سوى شرق شناسان بيان شد; ولى بعدها مورد پذيرش غرب زدگان قرار گرفت. در ردّ اين توهّم بايد گفت:

اولا

ايمان باللّه مستلزم چند امر است: يكى اين كه بايد پيامبران خدا و محتواى وحى الهى را بپذيريم و بدان عمل كنيم; براى نمونه، شيطان به خدا و روز قيامت ايمان داشت; ولى كافر شمرده شده است. پذيرفتن « ما نزّل اللّه »، يعنى پذيرفتن قرآن و دين اسلام و تمام دستورات آن، مانند نماز، روزه، حج، جهاد و...

ثانياً

دنباله ى آيه، ايمان توأم با عمل صالح را سعادت آفرين مى داند و ملاك تشخيص عمل صالح، عقل در قلمرو مستقلات عقليه، و شريعت در غير آن مورد است.

ثالثاً

صرف عنوان اسلام، يهوديت و مسيحيت شناسنامه اى، موجب سعادت نمى گردد. بايد ايمان حقيقى به خدا و روز قيامت داشت و به لوازم آن عمل نمود.

رابعاً

آيات فراوانى در قرآن هست كه يهود و نصارا را به خاطر ايمان نياوردن به پيامبر اسلام و عمل نكردن به دستورات اسلام، مورد عتاب قرار مى دهد و حتّى عقايد آن ها را باطل و مردود مى شمارد; مانند آيات 88 تا 91 سوره ى مريم كه مى فرمايد:

« گفتند: خداى رحمان، فرزندى برگرفته است. به تحقيق كه چيز بسيار زشتى بر زبان آورديد. نزديك شد كه آسمان ها چاك چاك شود از آن سخن، و زمين شكافد و كوه ها فرو افتند; به جهت اين كه براى خداى رحمان، دعوى فرزند كردند ».[152]

نتيجه گيرى

به هيچ وجه، پلوراليسم و كثرت گرايى اديان، به معناى حقّانيت همه ى اديان و مورد پذيرش اسلام نيست; گرچه پيروان اديان آسمانى، رسميّت اجتماعى دارند و در چار چوب قوانين اسلام، حقّ حيات و فعاليت دارند.

گفت و گوى بين الاديان، با سعه ى صدر و گفتار نيكو، جدال احسن، گفت و گو بر اساس علم و آگاهى و احساس همدلى، جهت تقريب مذاهب و اديان و انسجام آن ها، براى مخالفت با هر گونه شرك و كفر از منظر درون دين پسنديده و ممدوح است.

سعادت و شقاوت افراد، علاوه بر اين كه داراى مراتب و درجاتى است، كاملا به ايمان واقعى و عمل صالح بستگى دارد; در اين صورت، آنانى كه ايمان به خدا و قيامت ندارند، اهل دوزخ اند گرچه اعمال صالحشان باعث تخفيف در مجازات آن ها گردد و يا مؤمنانى كه اعمال رذيله را مرتكب شده اند، گرفتار آتش اند; گرچه در نهايت، وارد بهشت شوند.

كسانى كه مى خواهند به حقايق الهى دست يابند و حقيقت آن ها از ناحيه ى كتاب دينشان با باطل ممزوج نگردد و سعادت اخروى نصيب آن ها شود و به هيچ وجه گرفتار عذاب الهى نشوند، بايد به خدا و قيامت و رسالت رسولان او ايمان حقيقى داشته باشند، اعمال صالح را انجام دهند و تمام دستورات خداوند كه همان دستورات اسلام است و به طور دقيق تر، از فرمايشات پيامبر و ائمه ى اطهار(عليهم السلام)به دست مى آيد را بايد با قصد قربت انجام دهند.