يعنى همانگونه كه نقشه شيطانى براى انجام گناه مى‌كشد، يك نقشه شيطانى هم براى فريب و جدان و تسلط بر عقائد مذهبى خود طرح مى‌كند، و چه بسا اين نقشه شيطانى نيز مؤثر واقع مى‌شود و آن سد محكم را با اين وسيله از سر راه خود بر مى‌دارد، برادران يوسف نيز از همين راه وارد شدند.

نكته ديگر اينكه آنها گفتند پس از دور ساختن يوسف، توجه پدر و نگاه او به سوى شما خواهد شد (يَخْلُ لَكُمْ" وَجْهُ" أَبِيكُمْ‌) و نگفتند قلب پدر در اختيار شما خواهد شد (يخل لكم" قلب" ابيكم) چرا كه اطمينان نداشتند پدر به زودى فرزندش يوسف را فراموش كند، همين اندازه كه توجه ظاهرى پدر به آنها باشد كافى است.

اين احتمال نيز وجود دارد كه صورت و چشم دريچه قلب است، هنگامى كه نگاه پدر متوجه آنها شد تدريجا قلب او هم متوجه خواهد شد.

" اگر اصرار داريد كارى بكنيد يوسف را نكشيد، بلكه او را در قعر چاهى بيفكنيد (بگونه‌اى كه سالم بماند) تا بعضى از راهگذران و قافله‌ها او را بيابند و با خود ببرند" و از چشم ما و پدر دور شود (قالَ قائِلٌ مِنْهُمْ لا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَ أَلْقُوهُ فِي غَيابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ‌).

[" جب" به چه معنا است؟]

1-" جب" به معنى چاهى است كه آن را سنگ چين نكرده‌اند، و شايد