نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 105
مىزنند و در
پاسخ اين تقاضا" كلا" مىگويند.
و اگر توبه
كند و از اعمالش پوزش طلبد فايدهاى ندارد چرا كه درهاى توبه ديگر بسته شده است.
بنا بر اين
چارهاى جز آه حسرت كشيدن و افسوس خوردن و به گفته قرآن هر دو دست را با دندان
گزيدن ندارد يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى يَدَيْهِ
(فرقان- 27).
بايد توجه
داشت كه" يتذكر" فعل مضارع است و معمولا دلالت بر استمرار دارد يعنى در
آن روز انسان پيوسته همه اعمال خويش را بياد مىآورد و اين به خاطر آن است كه در
آن روز حجابها از قلب و روح انسان برداشته مىشود و همه حقايق مكنون بارز و آشكار
مىشود.
***
و لذا در
آيه بعد مىافزايد" در آن روز جهنم براى هر بيننده آشكار مىگردد" (وَ
بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرى).
جهنم هم
اكنون نيز وجود دارد بلكه طبق آيه 54 عنكبوت وَ
إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكافِرِينَ كافران را
از هر سو احاطه كرده اما حجابهاى عالم دنيا مانع رؤيت آن است ولى آن روز كه روز
ظهور و بروز همه چيز است جهنم از همه آشكارتر ظهور مىكند.
جمله"
لمن يرى" اشاره به اين است كه جهنم در آن روز به قدرى آشكار است كه هر
بينندهاى بدون استثنا آن را مىبيند و بر هيچكس مخفى نيست، نه نيكان و نه بدان كه
جايگاهشان دوزخ است.
اين احتمال
نيز داده شده است كه جمله اشاره به كسانى است كه در آن روز داراى چشم بينا هستند
زيرا طبق آيه 124 سوره طه بعضى در آن روز نابينا محشور مىشوند
وَ نَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَعْمى ولى معنى
اول كه غالب مفسران
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 26 صفحه : 105