6 داده و علماى آنان هم از آن شهادت اطلاع كافى دارند. زيرا كتبى كه از انبياء (ع) بر جاى مانده و مشتمل بر بشارتهاى پى در پى و غير قابل تشكيك در باره آمدن رسول خدا و اوصاف اوست هم اكنون نزد آنان موجود است.

بنا بر اين علماى اهل كتاب به قدرى راجع به اوصاف آن حضرت استحضار دارند كه او را نديده مى‌شناسند، همانطورى كه بچه‌هاى خود را مى‌شناسند، و در جاى ديگر راجع به اين مطلب فرموده:(الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ)[1] و نيز فرموده:(مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سِيماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ)[2] و نيز مى‌فرمايد:(أَ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ آيَةً أَنْ يَعْلَمَهُ عُلَماءُ بَنِي إِسْرائِيلَ)[3] و از آنجايى كه بعضى از علماى آنان بشاراتى را كه از اوصاف رسول خدا سراغ داشتند كتمان مى‌كردند، و از ايمان به او نيز استنكاف مى‌ورزيدند، لذا خداوند با جمله‌(الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ) خسران و زيانكارى آنان را بيان نمود.

در اينجا گفتار ما در تفسير آيه شريفه به پايان مى‌رسد. و البته در تفسير آيه 146 سوره بقره كه شباهت تامى با آيه مورد بحث ما دارد پاره‌اى مطالب را گذرانديم. از آن جمله وجه التفاتى را كه در آيه از حضور به غيبت به كار رفته بيان داشتيم، و به زودى در سوره اعراف نيز تتمه اين بحث خواهد آمد- ان شاء اللَّه تعالى-

بحث روايتى‌

در تفسير برهان از ابن بابويه نقل مى‌كند كه وى به سند خود از محمد بن عيسى بن‌

[1] آن كسانى كه پيروى مى‌كنند رسول و نبى درس نخوانده‌اى را كه اوصافش در تورات و انجيلى كه در دست دارند نوشته شده. سوره اعراف آيه 156

[2] محمد فرستاده خدا است و كسانى كه با اويند در برابر كفار شديد و بى باك و در بين خود رؤوف و مهربانند، آنان را مى‌بينى كه در طلب فضل و رضوانى از ناحيه خدا در ركوع و سجودند، نشانى آنان همان اثر سجده‌اى است كه بر پيشانى دارند همين است مثل آنان در تورات و در انجيل هم همين طور از آنان ياد شده است. سوره فتح آيه 29

[3] آيا همين معنا كه علماى بنى اسرائيل او را مى‌شناسند، براى اهل كتاب نشانه‌اى كافى نيست؟ سوره شعراء آيه 197